Bệnh thành tích trong gia đình: Áp lực lớn lên con trẻ

(NSMT) - Bệnh thành tích có vẻ là một vấn đề nhạy cảm của xã hội, nhưng khi tồn tại trong phạm vi gia đình lại trở thành một loại áp lực vô cùng lớn lên con trẻ.

Một số bậc phụ huynh luôn đặt con mình vào một khuôn mẫu, o ép trong gọng khung muốn con phải giỏi cái này hoặc làm tốt cái kia dù cho bằng cách nào đi nữa. Một lẽ tất nhiên rằng phụ huynh nào cũng muốn con mình có kết quả học tập tốt nhưng nếu đặt nặng quá rất có thể gây ra tác dụng ngược.

Trong quá trình đi làm gia sư của mình tôi đã gặp trường hợp phụ huynh mắc bệnh thành tích quá nặng đến mức khiến con của họ bị ảnh hưởng không ít dù mới 11 tuổi. Cô bé luôn có tâm trạng lo lắng ngay trong quá trình học, càng bài kiểm tra và tới kỳ thi càng biểu hiện rõ sự mệt mỏi hơn. Vì sợ điểm thấp ba mẹ sẽ la mắng hoặc thậm chí đánh đòn, từ nhỏ đến lớn tình trạng này xảy ra không ít nên tâm lý của em đã có một vết đen và qua thời gian dài vết đen đó càng lớn hơn khiến em không còn thời thời gian tập trung cố gắng cho việc học nữa.

Tuy nhiên do tính chất công việc của phụ huynh cô bé này, mẹ đi làm từ sáng tới tối còn ba đi công tác nhiều có khi cả nửa tháng mới về nhà một lần nên chẳng có ai gần gũi sát sao được. Thêm vào đó còn do tình hình dịch bệnh, việc học trực tuyến kéo dài nên cô bé tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử, phương tiện truyền thông quá sớm và rất nhiều trong khi không có ai “cai quản”.

Cả một ngày dài ở trong phòng với một chiếc điện thoại, một chiếc máy tính bảng nhưng lại chẳng để học. Kết quả “chung cuộc” chính là việc học không những không tiến bộ lên mà còn ngược lại sa sút rất nhiều do cái “ghiền” điện thoại. Thông qua những cuộc trò chuyện với phụ huynh của em mới thấy bậc phụ huynh dù biết con mình chưa thật sự giỏi nhưng vì công việc nên phải để như thế. Tuy vậy, họ vẫn luôn muốn con mình có được một năm học với thành tích tốt không cần biết đúng thực lực hay không. Đôi khi phụ huynh mắc bệnh thành tích và muốn con mình đạt điểm giỏi chính vì sĩ diện của bản thân, điều này thật sự đáng tiếc.

Tôi cảm thấy có chút thất vọng vì hiện tượng này còn tiếp diễn, tại sao phụ huynh luôn muốn con mình có kết quả tốt nhưng lại không cùng nhau ngồi xuống để bàn bạc thẳng thắn tìm cách giúp đỡ con trẻ. Nếu cứ như vậy, lâu dần khiến tâm lý của trẻ bị đè nặng và càng ngày sẽ càng ỷ lại khi biết dù mình có làm không tốt cũng có cha mẹ đứng sau “gánh vác”.

Trong một buổi học “Xây dựng môi trường giáo dục” với PGS.TS Trần Văn Minh trường Đại học Cần Thơ, thầy đã nói: “hãy tạo cho trẻ một môi trường học tập văn hóa văn minh, không đè nặng thành tích giúp trẻ tự do sáng tạo, cũng đừng bao giờ đặt nặng vấn đề con phải học gì hay làm gì và làm như thế nào. Bởi lẽ mỗi cá nhân đều có cái chất riêng của mình sẽ đến lúc tự phát huy, đừng bắt ai phải giống như ai, trong gia đình càng không nên, hãy tạo tâm lý thoải mái nhất để con cái phát triển”.

Như vậy, trong giáo dục thành tích không phải là tất cả, đạo đức văn hóa mới làm nên phần người sau đó mới đến sự phát huy của chất riêng trong mỗi cá nhân. Hy vọng vấn đề bệnh thành tích sẽ không còn gặp phải ở nhiều bậc phụ huynh giúp cho con trẻ có thể mạnh mẽ từ những bước đầu đời.