Đồng Tháp: Nông dân cải thiện kinh tế mùa lũ nhờ nuôi cá trong ruộng lúa

(NSMT) - Mô hình canh tác kết hợp trồng lúa và nuôi cá đã không còn quá xa lạ đối với bà con nông dân khu vực ĐBSCL nói chung, việc nuôi trồng xen lẫn cá trong tự nhiên với trồng lúa đã giúp bà con tăng thêm thu nhập, ổn định cuộc sống.

Trong những năm gần đây, nông dân ĐBSCL nói chung đã tìm cách vận dụng các phương pháp kĩ thuật nuôi trồng xen canh giữa cá đồng tự nhiên với lúa nước nhằm tăng năng suất nhà nông cũng như cải thiện kinh tế. Đặc biệt tại tỉnh Đồng Tháp, người nông dân tận dụng lợi thế mùa lũ nơi đầu nguồn sông Mekong đổ về với nguồn cá thiên nhiên dồi dào được trữ và nuôi trong ruộng lúa tạo nên một mô hình canh tác độc đáo mang về lợi nhuận, ổn định cuộc sống. 

Nuôi cá trong ruộng lúa như một hình thức canh tác giúp nhiều hộ nông dân thoát nghèo và thậm chí phát triển kinh tế vững vàng vì cùng trên một diện tích người dân có thể thu về hiệu quả cả sản lượng cá và lúa với chất lượng cao. Nuôi cá trong ruộng lúa giúp cây lúa được hấp thu được tối đa chất dinh dưỡng từ phân bón do cá được coi là thiên địch để tiêu diệt các loại sâu rầy và cỏ dại tạo môi trường tối ưu cho cây lúa phát triển. Trồng lúa kết hợp nuôi cá giúp nông dân giảm bớt khá nhiều về vốn đầu tư như chi phí phân bón, thuốc bảo vệ thực vật nhưng vẫn đảm bảo cả sản lượng và chất lượng lúa. Có rất nhiều loại cá có thể nuôi trên ruộng lúa từ nguồn trữ cá mùa nước nổi như cá rô phi, cá mè vinh, cá rô, cá sặc, cá lóc, cá chép,... các loại cá phát triển dựa vào nguồn thức ăn hữu cơ tự nhiên không hóa chất công nghiệp mang lại chất lượng cá tốt, được nhiều người tiêu dùng ưu tiên chọn. 

Trồng lúa xen lẫn nuôi cá là mô hình nuôi trồng mới nằm trong đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp của tỉnh Đồng Tháp, là một trong những phương pháp sản xuất nông nghiệp giúp người dân thích ứng với biến đổi khí hậu. Thay vì chỉ dựa vào việc "kiếm cá" nơi thượng nguồn, nuôi cá trong ruộng lúa đã mở ra hướng kinh tế mới giúp người nông dân có thu nhập hiệu quả trong mùa nước nổi. Áp dụng theo mô hình canh tác mới đã tạo nên một hệ sinh thái đa dạng trong ruộng lúa, môi trường có sự tác động qua lại nên cả lúa và cá đều phát triển khá tốt. Cá ăn sâu rầy, cỏ dại giúp lúa hấp thu chất dinh dưỡng, chất thải từ cá lại trở thành nguồn dinh dưỡng hữu cơ cho cây lúa giúp giảm thiểu đáng kể phân bón hóa học cũng như thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ đó người nông dân đã thu về lợi nhuận cao hơn sau mỗi vụ, hơn nữa một số người dân còn chia sẻ rằng chất lượng lúa thành phẩm cũng được nâng cao, hạt gạo ăn dẻo thơm hơn rất nhiều.

Theo Ban Quản lý Tiểu dự án ICRSL Đồng Tháp, với mô hình sinh kế mùa lũ 2 vụ lúa - 1 vụ cá đã mang lại bình quân tổng lợi nhuận đạt 50,7 triệu đồng/ha/năm, trong đó sản xuất lúa cho lợi nhuận 42 triệu đồng/ha, cá cho lợi nhuận 8,7 triệu đồng/ha. Tổng lợi nhuận tăng 20,1 triệu đồng/ha/năm, trong đó lợi nhuận từ sản xuất lúa tăng 11,4 triệu đồng/ha do áp dụng các biện pháp kỹ thuật, giảm chi phí đầu vào, sản xuất giống, liên kết tiêu thụ đầu ra,... lợi nhuận từ việc nuôi, trữ cá tăng 8,7 triệu đồng/ha. Tuy vậy, ngành kinh tế nông nghiệp tại Đồng Tháp nói riêng và ĐBSCL nói chung vẫn cần có những bước đi cụ thể để có thể thích ứng với biến đổi khí hậu, sử dụng hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên và đặc biệt phát triển theo hướng nông nghiệp xanh bền vững.