“Vương quốc” Thanh trà Bình Minh – Vĩnh Long vàng óng cuối mùa, thu hoạch giá cao

(NSMT) - Những ngày này đi trên quốc lộ 1A đoạn cầu Cần Thơ và quốc lộ 54 thuộc địa bàn tỉnh Vĩnh Long, chạy dọc tuyến đường sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh có rất nhiều vườn cây ven đường và địa điểm bán Thanh trà trông rất bắt mắt vì màu vàng óng ánh.

Vừa đến chân cầu Cần Thơ phía bờ Vĩnh Long, du khách không khỏi trầm trồ với những gian hàng bán thanh trà ven đường. Thanh trà được cột lại thành từng chùm, treo lủng lẳng thành từng hàng, hết gian hàng này đến gian hàng khác nối nhau, thành một tuyến đường vàng ươm sắc thanh trà. Thanh trà chín căng mọng, vỏ vàng nhìn rất hấp dẫn. Mùa này, thanh trà chín rộ, vàng ươm. Từ loại trái dường như bị lãng quên, nay Thanh trà nổi lên như một đặc sản miền Tây. Sau Bưởi năm roi, thì Thanh trà là loại quả thứ 2 hiếm hoi mang lại năng suất cao cho nông dân tại thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Hiện toàn TX Bình Minh có khoảng 27ha trồng Thanh trà, có 2 loại là Thanh trà ngọt và Thanh trà chua. Từ sau Tết Nguyên đán, Thanh trà bắt đầu vào mùa.

Thanh trà chua đầu mùa được thu mua từ 40.000 - 60.000 đ/kg. Còn Thanh trà ngọt chỉ mới phát triển trồng trong vài năm gần đây, diện tích ít, nên giá ở mức khá cao, từ 120.000 - 130.000 đ/kg nhưng nguồn cung không nhiều nên không đủ cầu. Với mức giá này, người trồng Thanh trà có lợi nhuận khá.  Là loại cây trồng có giá trị kinh tế cao và tiềm năng lớn, cây thanh trà ngọt tại TX Bình Minh được khuyến khích mở rộng diện tích để phát triển vùng nguyên liệu cũng như góp phần nâng cao đời sống kinh tế của người dân.

Theo nhiều nông dân đã trồng Thanh trà lâu năm ở nơi đây thì cây Thanh trà cho trái ba đợt, đợt đầu tiên bắt đầu từ tháng Giêng âm lịch sau Tết Nguyên đán, kế đó sẽ thu hoạch liên tiếp thêm hai đợt nữa. Cây Thanh trà có thể trồng bằng hạt nhưng thời gian cho trái lên đến khoảng 10 năm, nhưng nếu sử dụng kỹ thuật chiết cành thì cây trồng tầm khoảng 3 đến 5 năm sẽ cho ra trái, cây muốn trái nhiều, đạt năng suất cao thì tuổi thọ cây phải cao từ 20 đến 25 năm, tuổi thọ cây càng cao thì cho trái càng nhiều.

Người dân ở nơi đây cho biết, đã có một số địa phương khác trồng loại cây Thanh trà này, nhưng do không hợp thổ nhưỡng nên khi thu hoạch thì vỏ trái thanh trà không được bóng và tròn, vị sẽ chua hơn so với khi trồng tại TX Bình Minh. Trái Thanh trà trông như quả xoài thu nhỏ, kích thước cỡ chừng bằng quả trứng gà nằm gọn trong lòng bàn tay. Khi còn non, loại trái này khoác lên mình lớp vỏ màu xanh mướt, đến khi chín lớp vỏ dần chuyển sang màu vàng căng bóng và óng ánh, thanh trà là loại trái cây dân dã của miền Tây sông nước nhưng lại mang một nét quyến rũ và kiêu sa thật lạ kỳ bởi cái hương thơm thoang thoảng mang một nét đặc trưng không thể nhầm lẫn, cùng với cái vị ngọt thanh xen vào đó là một chút vị chua chua, rất thích hợp để giải nhiệt vào những ngày mùa nắng nóng. 

Hồi trước, thanh trà ít được ưa chuộng vì chua, nay bỗng “lên đời”, trở thành sản phẩm đặc trưng của mùa sau Tết, gây ấn tượng mạnh với nhiều du khách trên hành trình khám phá miền Tây. Cách ăn trái thanh trà ngon là đặt lên lòng bàn tay rồi tay áp tay xoa đều đến khi mềm. Làm như vậy để trái thanh trà giảm độ chua và dễ lột vỏ hơn. Quả thật, vị chua ngọt, thanh tao và mùi thơm của trái thanh trà thật khiến người ăn nhớ mãi.

Thanh trà còn là nguyên liệu cho nhiều món ăn, thức uống ngon. Thanh trà chín gọt vỏ, pha vào đường và chút nước ấm rồi cho nước đá nhuyễn vào, như vậy đã có một ly nước giải khát, giải nhiệt giữa khí trời oi bức như hiện nay. Thanh trà vừa chín tới, gọi là “hườm hườm” thì gọt vỏ, cắt khoanh để nấu canh chua thay me, dùng thay giấm... Canh chua Thanh trà nấu với cá bông lau, cá lóc đồng... thì hao cơm lắm. Nước dùng chua thanh, không gắt, lại có hậu ngọt và thoang thoảng hương thanh trà hòa quyện cùng hương đồng vị quê trong nồi canh chua miền Tây. Thanh trà ngâm đường cũng là một cách thưởng thức ngon và dễ làm. Thanh trà gọt vỏ, cho vào keo, hũ rồi thêm đường vào ướp và đem đi phơi nắng. Chừng nửa tháng là đã có món ngon, đường quyện vào trái thanh trà, tươm mật, làm thành nước dùng sền sệt, ngọt ngọt chua chua. Thanh trà ướp đường kiểu này có thể ăn trực tiếp hay tuyệt vời hơn khi pha nước uống.

Một món ăn khác được xem là “đệ nhất” nhưng xem ra khá kỳ công là sên mứt Thanh trà. Thanh trà gọt sạch ướp đường để một lúc cho thấm rồi bắc lên chảo sên cho kẹo, thành những viên mứt rất hấp dẫn, màu sắc và hương vị kích thích vị giác vô cùng. Mứt Thanh trà có ưu điểm là không quá ngọt như một số loại khác, mà lại có vị chua chua, thơm thơm, nên ăn mãi không ngán. Bấy nhiêu món ngon cho một loại trái cây đặc sản miền Tây đủ để bạn một lần thử tìm và trải nghiệm. Vậy rồi vừa qua Tết lại nhắc nhau rằng, về miền Tây khi mùa thanh trà chín rộ...

Ông Lê Thanh Thuận - Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long cho biết: Hiện phòng kinh tế cũng đã hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu Thanh trà ngọt; tham gia đánh giá OCOP cho sản phẩm; hỗ trợ công nhận cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng thanh trà ngọt; hỗ trợ quy trình sản xuất đảm bảo năng suất, chất lượng đồng đều. Toàn thị xã có khoảng 15ha trồng thanh trà ngọt xen trong vườn, sản lượng còn ít, chưa đáp ứng nhu cầu thị trường. Trong đó, giống Thanh trà ngọt giống mới đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Địa phương cũng đang từng bước hỗ trợ nhân rộng mô hình, mở rộng diện tích sản xuất, xây dựng vùng nguyên liệu. Đồng thời, mời gọi doanh nghiệp tham gia chế biến sau thu hoạch để nâng cao giá trị cạnh tranh cho Thanh trà. Thời gian tới, phòng sẽ tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách phân biệt các giống Thanh trà, đảm bảo người dân trồng đúng loại chất lượng, đồng thời khuyến khích người dân trồng theo hướng an toàn hữu cơ, HTX thực hiện bao bì, nhãn mác, có thương hiệu để tăng sức cạnh tranh trên thị trường.