Hối hận khi mua sắm bốc đồng trong ngày Black Friday

Cho dù mức giảm giá có tốt đến đâu, việc biết rằng mình đã mua thứ mình không thực sự cần hoặc có thể không sử dụng sẽ khiến bạn cảm thấy khó chịu.

Black Friday có nghĩa là "ngày thứ 6 đen tối", nhưng lại không hề "đen tối" một chút nào. Đây được coi là “ngày lễ” trọng đại của các tín đồ mua sắm, khi hàng loạt cửa hàng tại nhiều nước trên toàn thế giới đều đồng loạt "đại hạ giá".

Nhiều người phát cuồng vào mỗi dịp như thế này, thậm chí có người đang hết tiền còn sẵn sàng "quẹt thẻ" để thỏa mãn cơn sốt mua sắm để rồi mua về những món đồ có khi chẳng bao giờ động đến.

Theo giáo sư tâm lý học Ryan Howell của trường ĐH Bang San Francisco (Mỹ), tâm lý mua đồ để tích trữ thực ra bắt nguồn từ bản năng sinh tồn của con người. Vào thời kì đồ đá, khi còn sinh tồn nhờ vào săn bắt và hái lượm, con người thường tích trữ bất cứ cái gì ở trong tầm với.

Hành động này bị thúc đẩy bởi ý nghĩ rằng ta sẽ không thể gặp được cơ hội nào khác như thế nữa. Như vậy, mỗi khi con người nhìn thấy vật gì có thể “hết hàng” nhanh chóng, chúng ta sẽ cố sức lấy về dù nó có ích hay không.

Điều tương tự được áp dụng với mua sắm. Mặc dù "thời thế" đã thay đổi, các mặt hàng đã trở nên đầy đủ hơn nhưng bản năng sinh tồn nói trên vẫn còn tồn tại và thể hiện rõ ràng nhất khi vào các mùa sale.

Scott Rick - giáo sư ngành marketing thuộc ĐH Michigan khẳng định, mua sắm thực sự khiến chúng ta hạnh phúc hơn. Cụ thể, việc mua sắm khiến nhiều người cảm thấy họ đang được kiểm soát cuộc sống của chính mình sau những căng thẳng trong công việc.

Cách rõ ràng nhất để giải quyết vấn đề này và lời khuyên mà nhiều chuyên gia mua sắm sẽ đưa ra cho bạn là lập một danh sách và bám sát nó. Hãy nghiên cứu về một sản phẩm và để nó trong giỏ hàng của bạn càng lâu càng tốt trước khi mua.

Lauren Beitelspacher, phó giáo sư tiếp thị tại Đại học Babson, người nghiên cứu hành vi mua sắm trong kỳ nghỉ, có một số hướng dẫn phản trực giác để giúp bạn chống lại sự hối hận của người mua: lập ngân sách cho việc mua sắm bốc đồng.

 Lập kế hoạch cho những lần mua sắm bất ngờ của bạn bằng cách thêm một khoản bổ sung, chẳng hạn như 50 đô la vào danh sách mua sắm của bạn và chấp nhận rằng bạn có thể sẽ chi số tiền đó cho những thứ mà bạn không định mua.

Cô nói: “Mọi người sẽ tham gia các giao dịch vào ngày Black Friday và Cyber Monday với suy nghĩ: ‘Đây chính xác là thứ tôi muốn mua và tôi sẽ không đi chệch hướng’. Nhưng đôi khi khi đi mua sắm, bạn sẽ thấy thứ mình muốn mua. Cảm giác tội lỗi có thể không đến từ việc mua nó mà đến từ việc bạn đi chệch khỏi danh sách của mình”.

Việc mua hàng bốc đồng có thể khiến người mua có tỷ lệ hối hận cao hơn không phải vì sản phẩm là gì mà vì bạn ít nghĩ đến nó.

Beitelspacher nói: “Là người tiêu dùng, chúng tôi thường trải qua quá trình ra quyết định. Khi mua hàng một cách bốc đồng, bạn không trải qua quá trình suy nghĩ kỹ lưỡng đó. Bạn nhìn thấy nó và mua nó”.

Việc thêm một dòng vào danh sách mua sắm của bạn để mua thêm hoặc tự nhủ rằng việc đi chệch khỏi kế hoạch là điều bình thường có thể dập tắt một số cảm giác khó chịu.

Beitelspacher nói: “Tôi nghĩ nếu bạn tự nhủ: ‘Tôi sẽ dành cho mình một chút cơ hội để mua sắm một cách bốc đồng’ thì bạn đang trải qua quá trình ra quyết định đó ngay cả khi bạn không biết nó thuộc loại nào”.

Cô ấy nói rằng việc xem nhanh các đánh giá về một sản phẩm trước khi mua cũng có thể giúp bạn bớt hối tiếc hơn. Nếu các đánh giá tốt, bạn sẽ cảm thấy nó đáng giá hơn một chút.

Tuy nhiên, hãy nhớ rằng đây là một dịp lễ chi tiêu có một số ưu đãi khá tốt. Beitelspacher cho biết, đôi khi, chúng ta có thể tận dụng lợi thế của chúng, cho phép tự thưởng cho bản thân.