Lễ hội Sen Đôn - Ta: Nêu cao tinh thần hiếu hạnh trong cộng đồng người Khmer

(NSMT) - Lễ hội Sen Đôn - Ta, một trong những sự kiện văn hóa và tâm linh quan trọng nhất của người Khmer, không chỉ mang giá trị tôn giáo sâu sắc mà còn thể hiện tinh thần hiếu thảo, truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn của dân tộc. Đây là dịp để người Khmer tri ân tổ tiên, ông bà, cha mẹ, đồng thời giáo dục con cháu về tình cảm gia đình và lòng biết ơn đối với những người đi trước.

Sen Đôn - Ta là lễ hội truyền thống diễn ra hằng năm vào khoảng cuối tháng 9 hoặc đầu tháng 10 theo lịch Khmer.

Năm nay, Lễ kéo dài trong ba ngày từ 01/10/2024 (Thứ ba, ngày 29/08 Âm lịch) đến 03/10/2024 (Thứ năm, ngày 01/9/2024 Âm lịch), bao gồm các hoạt động: cúng dường, dâng lễ vật tại chùa và tại nhà để tưởng nhớ tổ tiên đã khuất. Người Khmer tin rằng, trong những ngày này, linh hồn của ông bà, tổ tiên sẽ trở về đoàn tụ với con cháu, nhận được những lời cầu nguyện và vật phẩm mà con cháu dâng lên. 

Tinh thần hiếu thảo là giá trị cốt lõi của lễ Sen Đôn - Ta

Trong văn hóa Khmer, lòng biết ơn và sự kính trọng đối với ông bà, cha mẹ là một phẩm chất đáng quý và là nền tảng của mối quan hệ gia đình và cộng đồng. Lễ Sen Đôn - Ta giúp củng cố và nuôi dưỡng những giá trị tốt đẹp này qua từng thế hệ.

Trong những ngày lễ, các bậc cha mẹ, ông bà thường kể lại cho con cháu nghe về cuộc sống và công lao của tổ tiên, nhắc nhở về đạo lý "uống nước nhớ nguồn". Đây là cơ hội để thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về cội nguồn, biết trân trọng công lao của cha mẹ và ông bà, cũng như hiểu được tầm quan trọng của việc duy trì mối quan hệ gia đình bền chặt, gắn bó.

Lễ Sen Đôn - Ta mang tính cộng đồng sâu sắc

Vào dịp Lễ Sen Đôn - Ta, người Khmer cùng nhau đến chùa dâng lễ, tụ họp tại nhà để cúng tổ tiên, thể hiện tình đoàn kết và sự chia sẻ trong cuộc sống. Chính qua những hoạt động này, con cháu được dạy về tình làng nghĩa xóm, lòng yêu thương và hỗ trợ lẫn nhau trong cộng đồng.

Lễ Sen Đôn - Ta bắt đầu với việc dâng lễ vật tại chùa, nơi các sư thầy thực hiện các nghi lễ cúng bái, tụng kinh cầu nguyện cho linh hồn tổ tiên. Các gia đình Khmer mang theo gạo, trái cây, bánh trái và nhiều lễ vật khác đến dâng cúng, thể hiện lòng thành kính và sự biết ơn đối với ông bà, tổ tiên.

Tại nhà, các gia đình cũng thực hiện các nghi thức cúng bái với bàn thờ tổ tiên được trang hoàng đẹp đẽ. Đặc biệt, những món ăn truyền thống như bánh gừng, bánh ít hay cơm lam được chuẩn bị chu đáo, mang đậm hương vị văn hóa Khmer.

Theo Nhà thơ Thạch Đờ Ni (thị trấn Hòa Bình, huyện Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu) chia sẻ: "Nghi thức dâng vật thực trong lễ 'Trai tăng' thông qua sư và lời kinh để hồi hướng các vật thực đến người thân đã quá vãng.Ý nghĩa cầu nguyện người thân quá vãng siêu sinh cực lạc, cầu cho gia đình được khỏe mạnh bình an sung túc. Tùy theo từng địa phương có mật độ gia đình đông mà các vị sư ít không đi kịp đến từng nhà trong dịp này thì các gia đình chỉ cúng dâng vật thực lên bàn thờ thôi".

Ngoài ra, lễ hội Sen Đôn -Ta còn là dịp để các thành viên trong gia đình sum họp, trò chuyện và cùng nhau thực hiện các nghi lễ truyền thống. Các lễ hội văn hóa, văn nghệ và các hoạt động cộng đồng cũng được tổ chức nhằm tôn vinh và gìn giữ những giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc Khmer.

Lễ Sen Đôn - Ta là dịp để người Khmer tưởng nhớ tổ tiên và là cơ hội để giáo dục con cháu về tình yêu thương gia đình, lòng hiếu thảo và trách nhiệm gìn giữ truyền thống văn hóa. Qua lễ hội này, cộng đồng Khmer thể hiện một tinh thần đoàn kết, bền chặt và lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong xã hội. Lễ Sen Đôn - Ta vì vậy, đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển bản sắc văn hóa Khmer, đồng thời nêu cao tinh thần hiếu thảo giữa các thế hệ.