Nhà cổ Huỳnh Phủ - Ngôi nhà xưa nhất còn tồn tại trên đất cù lao xứ dừa

Nhà cổ Huỳnh Phủ Bến Tre với những hoạt tiết, nghệ thuật điêu khắc gỗ tài hoa của ông cha ta thời trước là một trong những địa điểm tham quan nổi tiếng của tỉnh Bến Tre có tuổi đời hơn 100 năm.

Nhà cổ Huỳnh Phủ tọa lạc tại ấp Khu Phố, xã Đại Điền, Huyện Thạnh Phú, Bến Tre. Nhà cổ được xây dựng cách nay hơn 100 năm do ông Huỳnh Ngọc Khiêm (1843 - 1927) làm nên.

Ông Huỳnh Ngọc Khiêm là người miền Trung vào Nam lập nghiệp từ lúc còn tay trắng cho đến khi sự nghiệp giàu có và bậc nhất ở vùng cù lao Minh và đất Bến Tre lúc bấy giờ - Ảnh Du lịch Miền Tây.

Theo những cao niên xã Đại Điền kể lại, việc xây dựng và hoàn thành ngôi nhà có nhiều chuyện đã trở thành giai thoại. Chuyện rằng, người thợ lúc kéo gỗ khởi công làm nhà ăn bưởi và ném hột quanh nhà, hột bưởi nẩy mầm thành cây, lớn lên cho trái chín mà ngôi nhà vẫn chưa xong. Ngôi nhà làm lâu đến mức các thợ lúc dựng nhà còn bé, khi lớn lên được ông đứng ra lo việc vợ con rồi mà vẫn chưa hoàn thành.

Theo căn cứ là bức hoành phi mừng tân gia họ Huỳnh của Tri huyện Bảo An Thái Hữu Võ tặng vào năm Giáp Thìn (huyện Bảo An thuộc cù lao Bảo, tỉnh Bến Tre lúc bấy giờ) thì ngôi nhà được hoàn thành trước năm Giáp Thìn (1904).

Vì thế, có thể ngôi nhà được xây dựng vào khoảng cuối thập niên 80 hoặc đầu thập niên 90 của thế kỷ XIX - Ảnh vietworld.

Với diện tổng diện tích hơn 500m² nhà được xây theo kiểu xuyên trính, theo hình chữ nhất, 3 gian 2 chái và hai liễm đôi theo kiểu chái bắt vần với liễm - Ảnh Yêu Bến Tre.

Mái nhà được lợp bằng loại ngói âm dương, từng miếng ngói đều có in hình ảnh sinh hoạt dân gian như: con gà, bó lúa, chú mục đồng chăn trâu… trông rất sống động.

Nhà xây dựng trên nền cao 0,7 m, xung quanh được kè đá xanh, thềm cũng được viền bằng loại đá này. Nhà có 80 cây cột, trong đó 48 cột gỗ và 32 cột gạch (thay cho cột gỗ bị hư hỏng vào những năm 1945 - 1954), làm theo kiểu nhà nhà rường ở Huế - Ảnh sưu tầm.

Hai hàng cột cái gồm 8 cây đứng song song nhau. Các cây cột cái cao trên 5,5 m, chu vi 1,2 m, gắn kết với nhau từng cặp theo chiều ngang bởi các cây chính và theo chiều dọc mỗi hàng có một thanh gỗ dài xuyên qua bốn cây cột. Hai đầu song được xây kín và trang trí hình một bông hoa 4 cánh.

Bên trong ngôi nhà còn bộ trường kỷ cẩm thạch được nhập từ Pháp về mà thời điểm năm 1980 được trả giá 40 lượng vàng nhưng gia chủ vẫn không bán - Ảnh Báo Ảnh Việt Nam.

Ngoài ra còn một số bộ phản, giường gỗ, lư đồng… được các thế hệ con cháu giữ gìn suốt mấy đời qua.

Năm 2011 Nhà cổ Huỳnh phủ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia - Ảnh Kiến Việt.

Hiện nay, Nhà cổ Huỳnh Phủ hiện do ông Huỳnh Ngọc Thu, cháu đời thứ 6 của chủ nhân ngôi nhà quản lý. Tuy trãi qua thời gian, sự xâm nhập của mối, mọt và tác động của điều kiện thiên nhiên, di tích đã bị xuống cấp trầm trọng, …. Tuy nhiên, nội thất của căn nhà gần như còn nguyên vẹn, nhưng phần kết cấu gỗ khung, gỗ mái đã bị mối, mọt xâm hại, con cháu mang họ Huỳnh vẫn một lòng gìn giữ ngôi nhà và những vật dụng bên trong như là của báu.