Sinh viên sắp ra trường cần chuẩn bị gì để nắm bắt cơ hội việc làm?

Tháng 8 – khi học sinh nô nức chuẩn bị tựu trường, cũng là thời điểm hàng chục nghìn sinh viên năm cuối trên cả nước bước vào giai đoạn chuyển giao quan trọng: chia tay giảng đường, chính thức gia nhập thị trường lao động. Không còn những tiết học lý thuyết, không còn giảng viên giảng bài hay giáo vụ nhắc nhở lịch thi, đây là lúc sinh viên phải tự định hướng cho con đường nghề nghiệp của chính mình.

Giữa một thị trường việc làm đang thay đổi nhanh chóng sau đại dịch và sự bùng nổ công nghệ, sinh viên sắp tốt nghiệp phải đối diện với nhiều thách thức, nhưng cũng đồng thời đứng trước vô vàn cơ hội nếu biết chủ động chuẩn bị từ sớm.

Bức tranh thị trường lao động: Nhiều cơ hội nhưng không dành cho người bị động

Báo cáo từ Tổng cục Thống kê và các nền tảng tuyển dụng lớn như TopCV, VietnamWorks hay Navigos cho thấy, thị trường lao động năm 2025 đang có những tín hiệu phục hồi mạnh mẽ. Nhu cầu tuyển dụng nhân sự trẻ đang tăng trở lại, đặc biệt ở các lĩnh vực như công nghệ thông tin, thương mại điện tử, marketing số, logistics, dịch vụ khách hàng và tài chính – ngân hàng.

Điểm tích cực là nhiều doanh nghiệp hiện nay ưu tiên sinh viên mới ra trường, chấp nhận ứng viên chưa có kinh nghiệm nếu họ thể hiện được kỹ năng nền tảng vững chắc, tinh thần học hỏi và thái độ làm việc nghiêm túc.

Tuy nhiên, một sự thật khác cần thẳng thắn nhìn nhận là: không phải sinh viên nào cũng sẵn sàng bước ra thị trường ngay sau khi tốt nghiệp. Khá nhiều người rơi vào trạng thái lúng túng, thiếu định hướng, hoặc chưa chuẩn bị kỹ càng, dẫn đến việc bỏ lỡ các cơ hội tốt trong những tháng đầu tiên sau khi ra trường, khoảng thời gian được xem là “vàng” để bắt đầu sự nghiệp.

Tại sao sinh viên cần chuẩn bị trước khi tốt nghiệp?

Việc tốt nghiệp đại học không còn là “tấm vé” đảm bảo có việc làm như trước đây. Trong một thị trường cạnh tranh, nhà tuyển dụng không chỉ quan tâm đến bằng cấp mà còn xem xét đến các yếu tố như: kỹ năng thực tế, kinh nghiệm làm việc (dù là thực tập), khả năng làm việc nhóm, và đặc biệt là sự chủ động. Nhiều sinh viên có thể có điểm số tốt nhưng không biết viết CV đúng cách, không có kinh nghiệm thực tập, không xây dựng được hồ sơ cá nhân chuyên nghiệp trên các nền tảng như LinkedIn, khiến họ đánh mất lợi thế trong mắt nhà tuyển dụng.

Do đó, việc chủ động chuẩn bị ngay từ những tháng cuối của năm học cuối cùng sẽ giúp sinh viên:

- Nắm bắt được nhiều cơ hội thực tập - tuyển dụng sớm

- Tạo ấn tượng tốt hơn với nhà tuyển dụng

- Tự tin hơn khi tham gia phỏng vấn

- Rút ngắn thời gian “chờ việc” sau tốt nghiệp

5 điều sinh viên sắp ra trường cần chuẩn bị từ bây giờ

1. Xây dựng một bộ hồ sơ cá nhân chỉn chu

2. Tích lũy kỹ năng mềm – yếu tố “gỡ điểm” cho thiếu kinh nghiệm

3. Thực tập – đừng xem nhẹ, đừng chỉ “đi cho có”

4. Tìm hiểu thị trường việc làm, xác định mục tiêu cụ thể

5. Chuẩn bị tinh thần: Không việc nào là “việc nhỏ” khi mới bắt đầu

Khi mới ra trường, bạn không thể đòi hỏi mức lương cao hay công việc hoàn hảo. Đừng ngại bắt đầu từ vị trí thấp, miễn là công việc đó giúp bạn học hỏi, phát triển và từng bước xây dựng sự nghiệp. Quan trọng là đừng từ chối cơ hội chỉ vì nó không như kỳ vọng ban đầu. Điều nhà tuyển dụng cần là người có thái độ cầu tiến, sẵn sàng học và làm việc nghiêm túc, không phải ai có bảng điểm đẹp hơn.

Lưu ý quan trọng:

Khi bước chân vào thị trường lao động, đặc biệt là trong giai đoạn còn thiếu kinh nghiệm, sinh viên mới ra trường dễ trở thành mục tiêu của các chiêu trò tuyển dụng lừa đảo. Những lời mời gọi “việc nhẹ, lương cao”, “không cần kinh nghiệm”, “đào tạo miễn phí, nhận việc ngay”, hay thậm chí là “việc làm online tại nhà thu nhập 20–30 triệu đồng/tháng” đang tràn lan trên mạng xã hội, các nhóm Facebook và một số website không uy tín.

Một số hình thức lừa đảo phổ biến:

- Giả danh công ty lớn: Lập fanpage, website giả, lấy danh nghĩa các thương hiệu nổi tiếng (Shopee, Lazada, Viettel...) để chiêu dụ ứng viên chuyển khoản phí “đặt cọc”, “đồng phục”, “kích hoạt tài khoản làm việc”…

- Dụ dỗ đầu tư – bán hàng đa cấp trá hình: Gợi ý bạn “làm chủ” bằng cách bỏ vốn nhập hàng, bán lại theo hệ thống; càng mời nhiều người, càng được thưởng hoa hồng cao nhưng thực chất là lừa đảo tài chính.

- Tuyển dụng mập mờ, yêu cầu đóng tiền: Các công ty môi giới “ma” đăng tin tuyển dụng hấp dẫn, sau đó mời bạn đến văn phòng, giữ giấy tờ cá nhân, rồi yêu cầu đóng tiền để được đào tạo hoặc “giữ chỗ”.

- Việc làm online – nhập liệu, gõ captcha, review sản phẩm: Hứa hẹn thu nhập cao, nhưng sau khi làm nhiều “nhiệm vụ”, bạn lại không rút được tiền, bị yêu cầu nạp thêm hoặc mất trắng.

Những nguyên tắc để sinh viên bảo vệ bản thân:

- Tuyệt đối không chuyển tiền, đóng phí dưới bất kỳ hình thức nào khi ứng tuyển.

- Tìm hiểu kỹ thông tin công ty: tra cứu mã số doanh nghiệp trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, kiểm tra website chính thức, tìm đánh giá từ người từng làm.

- Ưu tiên ứng tuyển qua các nền tảng uy tín hoặc trực tiếp qua website chính thức của công ty.

- Cảnh giác với những công việc “quá dễ” nhưng hứa hẹn thu nhập “quá cao”.

Nếu cảm thấy nghi ngờ, hãy hỏi người có kinh nghiệm, hoặc liên hệ trung tâm hỗ trợ sinh viên tại trường để xác minh thông tin. Đừng vì nóng lòng có việc làm mà đánh đổi bằng rủi ro tài chính và quan trọng hơn, là sự tổn thương tinh thần khi vướng vào “cú lừa đầu đời”.