Sóc Trăng: Bờ biển Vĩnh Châu bị khai thác cát vô tội vạ

(NSMT) - Xung quanh việc hàng chục ngàn mét vuông đất ở ven biển thuộc xã Vĩnh Hải, thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) bị khai thác rầm rộ mà cơ quan chức năng địa phương phát hiện nhưng chưa xử lý được, nhiều người dân cho biết tình trạng khai thác cát trái phép ven biển thị xã Vĩnh Châu đã diễn ra từ nhiều năm trước…

Cụ thể, ngày 20/4/2021, Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Sóc Trăng phối hợp với Công an thị xã Vĩnh Châu bắt quả tang 8 đối tượng có hành vi bơm hút cát trái phép. Tại hiện trường, lực lượng công an tạm giữ 1 phương tiện, 2 máy bơm loại lớn, cùng một số tang vật có liên quan. Tiếp đó, khoảng 22 giờ ngày 8/5/2021, lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra sà lan số hiệu HP-4288 đang neo đậu tại ấp Hòa Giang, xã Hòa Đông (thị xã Vĩnh Châu) phát hiện sà lan này có trọng tải 1.800 tấn, gồm 2 máy chính, 35 máy phụ và 26 vòi hút cát.

Tại thời điểm kiểm tra, trên sà lan có 10 thuyền viên và sà lan đang chứa khoảng 1.000 m3 cát. Chủ phương tiện là ông Nguyễn Văn Viên (54 tuổi, ngụ phường Hoàng Văn Thụ, quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng) là Giám đốc Công ty Cổ phần Thương mại vận tải Viên Phát. Làm việc với cơ quan chức năng, đối tượng khai nhận đã hút số cát trên ở ngoài biển (chưa xác định vị trí) rồi về neo đậu tại địa phận ấp Hòa Giang, xã Hòa Đông, thị xã Vĩnh Châu thì bị lực lượng công an phát hiện.

Ngày 20/5/2021, Phòng Cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường Công an tỉnh Sóc Trăng cho biết, vừa phối hợp với Công an thị xã Vĩnh Châu bắt quả tang một vụ khai thác đất trái phép tại khóm Biển Trên, phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu. Tại thời điểm kiểm tra, cơ quan Công an phát hiện 4 đối tượng và 3 phương tiện đang trực tiếp thực hiện việc khai thác đất. Khối lượng đất mà các đối tượng đã khai thác là trên 400 mét khối trong khu vực có diện tích 8000 mét vuông.

Trưa ngày 21/01/2022, lực lượng Công an bắt quả tang 4 đối tượng Đỗ Hoàng Mãi, Trương Minh Nhựt, Nguyễn Văn Thọ và Lê Hải Bằng đang thực hiện vận hành hệ thống máy bơm bơm cát trực tiếp đưa ra sà lan để đi tiêu thụ tại phần đất thuộc ấp Vĩnh Thạnh B, xã Vĩnh Hải, thị xã Vĩnh Châu. Bước đầu làm việc, các đối tượng trên khai nhận hành vi vi phạm của mình.

Mới đây, ngày 22/9/2022, ông Trần Văn Lâu, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng, cho biết cơ quan chức năng của tỉnh đang thụ lý hồ sơ vụ khai thác cát trái phép dưới lòng đất tại ấp Vĩnh Thạnh B, xã Vĩnh Hải. Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng đã có văn bản chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) phối hợp cùng Công an tỉnh, UBND thị xã Vĩnh Châu, các Sở, ngành có liên quan kiểm tra, xác minh làm rõ vụ bơm hút cát tại địa phương này. Đây được xem là vụ khai thác trái phép cát lớn nhất ở địa phương này bị phát hiện.Theo phản ánh của người dân địa phương, nhiều tháng nay, tại ấp Vĩnh Thạnh B, xã Vĩnh Hải, thị xã Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) có rất đông công nhân cùng máy móc hiện đại tổ chức khai thác cát trái phép dưới lòng đất một cách qui mô trên diện tích đất rộng hàng chục ngàn mét vuông nhưng không thấy cơ quan chức năng và chính quyền địa phương xử lý.

Một cán bộ Sở Tài nguyên – Môi trường Sóc Trăng, cho biết: Sau khi tiếp nhận được thông tin, Sở TN—MT và cơ quan Công an đã tổ chức kiểm tra nhưng các đối tượng đã ngừng hoạt động, để lại máy móc, phương tiện phục vụ khai thác tại hiện trường nên chưa thể xử lý được. Theo vị cán bộ này, “các đối tượng này hoạt động theo qui luật là khai thác một thời gian rồi nghỉ, sau đó ít ngày lại tiếp tục khai thác. Hiện trường cho thấy họ đã tạm ngừng khai thác cách đây khoảng trên 10 ngày. Hiện nay chúng tôi phối hợp với các cơ quan chức năng đang tiến hành điều tra để làm rõ đối tượng khai thác trái phép để xử lý theo qui định pháp luật”. Hiện trường vụ khai thác cát dưới lòng đất trái phép hiện tại được xem như một công trường, với nhiều thiết bị, máy móc như xe cuốc (xe múc), cần cẩu gắn mũi khoan sắt được đặt trên sà lan, nhiều máy bơm công suất lớn, ống nhựa loại lớn,….đất đai bị đào bới ngổn ngang để phục vụ cho việc khai thác cát trái phép dưới lòng đất.

Một người dân địa phương cho biết: Những người này tổ chức khai thác đã nhiều tháng nay với rất đông công nhân, có khi lên đến trên 30 người. Họ dùng phương tiện cơ giới hiện đại đào bới, hút cát khiến cho cả một vùng đất rộng mấy chục ngàn mét vuông bị xới lên tứ tung, tan hoang. Chúng tôi không biết họ có giấy phép khai thác hay không nhưng thấy họ làm suốt ngày cũng như đêm, máy móc nổ ầm ầm….

Theo người dân, nơi họ tổ chức khai thác cát trái phép dưới lòng đất là đất họ mua của người dân. Đất này thuộc khu vực đất giồng ven biển, chứa nhiều cát ở bên dưới. Sau khi mua xong, các đối tượng khai thác cát đã dùng phương tiện múc lớp đất bên trên rồi dùng cần cẩu có gắn mũi khoan để khoan sâu xuống lòng đất hàng chục mét. Tiếp đó họ dùng máy bơm công suất lớn hút cát sang một bể lắng, sau đó cát từ bể lắng được bơm lên sà lan để chở đi tiêu thụ.

Theo lãnh đạo UBND xã Vĩnh Hải, gần một tháng trước, lực lượng chức năng của xã phối hợp cùng Thanh tra Sở TN&MT Sóc Trăng kiểm tra khu vực bơm hút cát dưới lòng đất xảy ra tại ấp Vĩnh Thạnh B. Khu vực này xung quanh có trồng dừa nước, thuộc vùng đất giồng ven biển nên chứa nhiều cát trầm tích. Khi đoàn kiểm tra đến hiện trường chỉ ghi nhận hệ thống máy bơm hút khoáng sản đặt trên bờ ao. Những chiếc máy diesel công suất lớn tại đây được gắn với hệ thống đường ống chằng chịt và nhiều xe cuốc đào đất dang dở. “Hiện trường có nhiều ca nhựa dùng để chứa nước uống nhưng lực lượng kiểm tra không phát hiện công nhân vận hành hệ thống bơm hút cát. Có thể họ lén bơm hút vài tiếng đồng hồ vào ban đêm. Khu vực này rộng khoảng 5 ha”, lãnh đạo UBND xã Vĩnh Hải nói.Cùng ngày, một cán bộ có trách nhiệm của UBND xã Vĩnh Hải kiểm tra hồ sơ liên quan đến các dự án tại ấp Vĩnh Thạnh B thì phát hiện một doanh nghiệp đăng ký với UBND thị xã Vĩnh Châu về kế hoạch bảo vệ môi trường tại dự án nuôi thủy sản.

Trong văn bản được UBND thị xã Vĩnh Châu xác nhận, phóng viên không thấy nội dung nào cho phép doanh nghiệp bơm hút cát.Thượng tá Võ Văn Bộ, Trưởng công an thị xã Vĩnh Châu, cho biết vào cuối năm 2021, đơn vị phát hiện hành vi sai trái của một số người tại khu vực bơm hút cát ở xã Vĩnh Hải. Do vụ việc liên quan đến khoáng sản nên Công an Vĩnh Châu đã trưng cầu giám định các mẫu vật thu được tại hiện trường.“Chúng tôi đã tạm đình chỉ mọi hoạt động của doanh nghiệp tại khu vực có 9 ao được đào. Đường ống tại đây dài đến 5.000 m và kết quả giám định xác định mẫu vật là khoáng sản. Cơ quan điều tra đang chờ cơ quan chức năng xác định khối lượng khoáng sản và giá trị. Nếu đủ định lượng để xử lý hình sự thì khởi tố vụ án, khởi tố bị can”, ông Bộ nói.

Theo đại diện Công an thị xã Vĩnh Châu, do máy móc nhiều và đường ống bơm cát quá dài nên cơ quan điều tra khó đưa về trụ sở. Vì vậy, cơ quan chức năng đã giao cho doanh nghiệp quản lý những vật dụng tại hiện trường để chờ xử lý theo quy định pháp luật.Theo một cán bộ công an thị xã Vĩnh Châu, khi công an phát hiện, những người ở đây nói cát phục vụ cho các công trình điện gió. Họ trình bày là có giấy phép xin ‘rửa cát’ nhưng kiểm tra công an thấy họ làm sai. Nếu khởi tố vụ án, khởi tố bị can thì phải có kết quả xác định khối lượng khoáng sản khai thác và giá trị bao nhiêu mới có cơ sở khởi tố.

Theo thượng tá Võ Văn Bộ, do máy móc nhiều và đường ống bơm cát quá dài nên cơ quan điều tra khó đưa về trụ sở. Vì vậy, cơ quan chức năng đã giao cho doanh nghiệp quản lý những vật dụng tại hiện trường để chờ xử lý theo quy định pháp luật. Dư luận người dân ở Vĩnh Châu đề nghị cơ quan chức năng cần có biện pháp xử lý nghiêm các trường hợp khai thác cát trái phép để bảo vệ nguồn tài nguyên của đất nước, bảo vệ nguồn nước ngầm, bảo vệ bình yên cuộc sống của người dân ven biển này khi mà tình trạng sạt lở bờ biển đã xẩy ra khá nghiêm trọng.