Ước tính 13% số cặp vợ chồng Việt bị vô sinh

Tình trạng vô sinh hiếm muộn ở các cặp vợ chồng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa lứa tuổi mắc bệnh. Vậy đâu là nguyên nhân và cách phòng tránh như thế nào?

Các yếu tố gây vô sinh

Vô sinh (hay hiếm muộn) được định nghĩa là tình trạng khi một cặp quan hệ tình dục bình thường không dùng bất cứ biện pháp tránh thai nào liên tục trong một năm mà không thể có thai tự nhiên. Nam giới vô sinh sẽ là rào cản đối với các cặp vợ chồng đang có ý định sinh con.

Theo thống kê trên thế giới, tỷ lệ vô sinh chiếm khoảng 8 – 15% các cặp vợ chồng. Ở Việt Nam hiện nay, vô sinh chiếm 12 – 13% tổng số cặp vợ chồng, tương đương với gần một triệu cặp vợ chồng. Hiện nay, tình trạng vô sinh hiếm muộn ở các cặp vợ chồng gia tăng và có xu hướng trẻ hóa lứa tuổi mắc bệnh.

Theo Bác sĩ Nguyễn Tuấn Đạt - Khoa Nam học (Bệnh viện TW Quân đội 108), có nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới như di truyền, môi trường, lối sống...

- Nguyên nhân sinh học, di truyền

Vô sinh nam có liên quan đến các yếu tố nguy cơ di truyền, chẳng hạn như bất thường về nhiễm sắc thể, mất đoạn vi thể trong nhiễm sắc thể Y, đột biến gen và đa hình thái ở các gen ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh, giãn tĩnh mạch tinh, tắc ống dẫn tinh,…

- Yếu tố rủi ro liên quan đến hành vi, lối sống

 Hút thuốc, uống rượu, bệnh lây truyền qua đường tình dục, thuốc men.

- Yếu tố môi trường

Các nghiên cứu đánh giá về các yếu tố nguy cơ gây vô sinh nam được xác định là tiếp xúc với kim loại độc hại, chẳng hạn như thiếu chì, kẽm, thuốc trừ sâu, hóa chất công nghiệp và độc tố nấm mốc, ngoài ra các thuốc hóa trị liệu, phơi nhiễm phóng xạ và một số dược phẩm hoạt động như chất độc trực tiếp với tinh trùng hoặc tinh hoàn.

- Yếu tố rủi ro do tuổi tác

Phòng tránh bằng cách nào?

Điều trị vô sinh nam giới phụ thuộc vào nguyên nhân đã bị vô sinh bao lâu, độ tuổi và sở thích cá nhân. Trong mọi trường hợp vô sinh, các đối tác nữ cũng cần phải được kiểm tra và có thể cần điều trị.

Nam giới cần tìm đến bác sĩ khi không có khả năng giúp nữ giới thụ thai. Một số trường hợp còn không có bất cứ dấu hiệu hay triệu chứng rõ ràng. Nếu có các vấn đề tiềm ẩn như mất cân bằng nội tiết tố, rối loạn di truyền, giãn tĩnh mạch tinh hoàn hay nguy cơ tắc nghẽn ống dẫn tinh, nam giới nên đi khám để có biện pháp can thiệp kịp thời.  

Có sự bất thường trong chức năng tình dục gồm khó xuất tinh, giảm ham muốn giao hợp, khó duy trì sự cương cứng (rối loạn cương dương); sưng, đau, khó chịu tại dương vật hay có cục u ở tinh hoàn. Vú tăng trưởng bất thường; Lông giảm trên mặt hay một số vùng cơ thể.

Để phòng tránh, các bệnh nhân được chẩn đoán vô sinh cần được đến khám và tư vấn tại phòng khám Nam học hoặc các trung tâm hỗ trợ sinh sản để xác định nguyên nhân, yếu tố nguy cơ và đưa ra các biện pháp để loại trừ các yếu tố nguy cơ và các phương pháp điều trị bệnh theo nguyên nhân cho phù hợp.