Vì sao tháng 1 âm lịch được gọi là tháng Giêng?
Thứ năm, 15/02/2024, 09:03 AM
Cùng với tháng Chạp, tháng Giêng rất đặc biệt vì có tên riêng thay vì chỉ được gọi theo số thứ tự như các tháng khác. Tại sao lại như vậy?
Nguồn gốc tên gọi tháng Giêng
Theo các nhà nghiên cứu, chữ Giêng có bắt nguồn từ chữ Chính trong tiếng Hán. Tháng 1 âm lịch được người Trung Quốc rất coi trọng vì là tháng đầu tiên của năm, họ gọi nó là “chính nguyệt”.
Thời Xuân Thu (Trung Quốc) có quy định tháng Một là Chinh Nguyệt. Đến thời Chu, hầu hết các việc quốc gia đại sự được sắp xếp giải quyết trong tháng Một, nên Chinh Nguyệt còn được gọi là Chính Nguyệt. Đến thời nhà Tần, Tần Thủy Hoàng sinh vào tháng Một, lấy tên là Doanh Chính, để tránh tên húy của vua, nên đã ra lệnh đọc Chính Nguyệt thành Chinh Nguyệt và dùng cho đến ngày nay.
Ảnh minh hoạ
Thực tế các chữ vần "inh" khi “Nôm hóa” hay bị đọc chệch thành vần "iêng”. Chẳng hạn như vần “iêng” trong "trai tứ chiếng, gái giang hồ" - “tứ chiếng” hay “tứ chính” ở đây là 4 hướng chính Đông, Tây, Nam, Bắc. Qua đây có thể thấy rằng inh và iêng này là biểu hiện của yếu tố từ tiếng Việt gốc Hán.
Ngày nay, ở Việt Nam hay Trung Quốc, mùng 1 Tết cũng là ngày mùng 1 của tháng Giêng. Tuy nhiên, trong lịch sử Trung Quốc, không phải lúc nào tháng Giêng cũng được coi là tháng đầu năm. Thời nhà Hạ, tháng Giêng được coi là tháng đầu tiên của năm. Đến thời nhà Thương, tháng đầu tiên của năm được đổi tháng tháng 12. Đến nhà Chu, tháng đầu tiên của năm là tháng 11 Âm lịch.
Mãi đến thời Tây Hán, trật tự các tháng của nhà Hạ mới được khôi phục, cuối cùng người ta xác định tháng Giêng hàng năm là tháng đầu năm, tiếp tục cho đến ngày nay và chưa bao giờ được sửa lại.
Đối với người Việt Nam, tháng Giêng cũng có vai trò rất quan trọng. Đây là khoảng thời gian có sự kiện quan trọng nhất trong năm là Tết Nguyên đán và là tháng có nhiều lễ hội nhất, gồm các hội đền, hội chùa, hội làng… Vì là tháng khởi đầu của năm nên để “đầu xuôi đuôi lọt”, người Việt Nam mong muốn giữ mọi thứ trọn vẹn, đẹp đẽ nhất trong khoảng thời gian này.
Tháng Giêng nên làm gì để thu hút may mắn?
Đi chùa đầu năm
Đi chùa đầu năm là một tục lệ truyền thống của người Việt có từ lâu đời. Người ta quan niệm rằng, việc này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, mà còn thể hiện lòng thành kính và mong muốn một khởi đầu thuận lợi, an lành cho cả năm mới.
Ảnh minh hoạ
Tục đi chùa đầu năm còn là cách để giáo dục thế hệ trẻ trân trọng truyền thống, hiểu hơn về giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc mình góp phần gìn giữ và phát huy những nét đẹp văn hóa tâm linh, tạo nên sức sống cho tâm hồn và niềm tin vào một tương lai tươi sáng.
Chúc Tết/ hái lộc
Những ngày đầu năm mới, các gia đình thường đến chúc Tết nhau hoặc đi hái lộc đầu xuân. Người xưa khi đi lễ chùa cầu may mắn và sức khỏe thường hái về một cành lộc nhỏ tượng trưng cho may mắn năm mới. Tuy nhiên ngày nay, để bảo vệ môi trường, cộng đồng khuyến khích không hái lộc.
Thay vì vậy, những người đi chùa thường mua túi "lộc" chuẩn bị sẵn trong đó có muối, gạo, tiền, câu chúc… Những vật này tượng trưng cho viên mãn, đủ đầy, tiền tài và cả sức khỏe.
Mua vàng trong ngày vía Thần tài
Đầu năm mới, người Việt thường giữ tục lệ mua vàng vào ngày vía Thần tài để cầu may mắn và tài lộc, với niềm tin rằng vàng - biểu tượng của sự giàu sang, phú quý - sẽ mang lại những điềm lành và thịnh vượng cho cả năm.
Ảnh minh hoạ
Mua hoặc trồng cây xanh
Mua cây mới vào dịp đầu năm được xem như một nghi thức để cầu chúc sức khỏe, hạnh phúc và thịnh vượng. Mỗi loại cây cũng mang một ý nghĩa riêng biệt. Chẳng hạn, cây tài lộc như cây vạn tuế biểu tượng cho sự trường thọ và ổn định, còn cây lưỡi hổ hay cây phát tài thể hiện mong muốn về sự nghiệp phát triển và tiền tài dồi dào.
Cúng Rằm tháng Giêng
Cúng Rằm tháng Giêng là một nét đẹp truyền thống được người Việt duy trì và gìn giữ từ bao đời nay. Đây không chỉ là dịp để mọi người bày tỏ lòng biết ơn đến tổ tiên, thần linh đã ban phước lành, mà còn là cơ hội để mọi người cùng nhau quây quần, đoàn tụ bên mâm cơm gia đình, cùng nhau đón Rằm của tháng đầu tiên trong năm, đồng thời đặt kỳ vọng vào một năm mới tốt lành, thịnh vượng.
Rằm tháng Giêng cũng được coi trọng thể hiện qua câu nói lưu truyền dân gian như “Cả năm được rằm tháng Bảy, cả thảy được rằm tháng Giêng”, “Cúng quanh năm không bằng cúng rằm tháng Giêng”. Năm có 12 rằm nhưng chỉ rằm tháng Giêng được gọi là Tết – Tết Nguyên tiêu.
Đi du lịch để... sống ảo và "cúng" Face
Đi du lịch 4 ngày 3 đêm mà chị mang tới 2 chiếc valy cỡ lớn chỉ để đựng váy và giày. Hôm đến bãi đá, vì diện giày cao gót mải mê chụp ảnh mà chị suýt ngã sấp mặt nếu anh không đỡ kịp. Đi du lịch nước ngoài chị chỉ chăm chú chụp thật nhiều ảnh, về nhà gom lại thành một kho dữ liệu để sống ảo, cúng face dần.
“Chữa lành” hay đu trend để "rách nát" hơn?
Chữa lành hiện nay như là một trào lưu sống được các bạn trẻ, người đi làm tìm tới để thanh lọc tâm hồn, xoa dịu cơ thể. Thế nhưng, chữa lành không đúng lại có thể gây hại.
Đại lễ tưởng niệm Đức Thánh Tổ Ni Đại Ái Đạo và chư Tôn đức Ni tiền bối hữu công
(NSMT) - Ngày 14/4 (nhằm 06/3 âm lịch), Phân ban Ni giới Phật giáo TP.Cần Thơ đã tổ chức Đại lễ tưởng niệm Đức Thánh Tổ Ni Đại Ái Đạo và chư Tôn đức Ni tiền bối hữu công tại Thiền viện Trúc Lâm Phương Nam (xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền).
Cho người con cá không bằng chỉ người cách câu
Việc cho người khác một con cá có thể nuôi sống họ trong một ngày, nhưng dạy họ kỹ năng bắt cá có thể nuôi sống họ suốt đời.
Vĩnh biệt Nhà giáo Nhân dân đầu tiên của đồng bào dân tộc Khmer Nam Bộ
(NSMT) - Theo thông tin từ gia đình, Nhà giáo Nhân dân Lâm És, Nguyên Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Sóc Trăng, Nguyên Chủ tịch Hội Khuyến học tỉnh Sóc Trăng đã từ trần vào lúc 14 giờ ngày 05/4/2024, hưởng thọ 84 tuổi. Nhà giáo Lâm És (sinh năm 1940) sinh ra trong một gia đình nông dân Khmer, ở ấp Trà Tép, xã Thạnh Phú, huyện Mỹ Xuyên (tỉnh Sóc Trăng).
Làm gì để sống một mình không cô độc?
Sống một mình ngày càng trở thành xu hướng nhưng làm thế nào để cải thiện chất lượng cuộc sống mà không gây nhàm chán, tốn nhiều chi phí?
Không có gỗ không đỡ được nhà, không xóm giềng không thể sống tốt
Tục ngữ có câu: “Không có gỗ thì không đỡ được nhà, không có hàng xóm thì không thể sống tốt”. Nếu hàng xóm mà không biết giúp đỡ nhau, chỉ nghĩ đến bản thân mình, giữa họ sẽ dễ nảy sinh mâu thuẫn.
Tin đọc nhiều
