Văn hóa

Vĩnh Long tổ chức lễ giỗ Quan Tiền tướng quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn

Thứ bảy, 01/02/2025, 13:33 PM

(NSMT) – Trong 2 ngày, 31/1 – 1/2/2025 (nhằm mùng 3 và mùng 4 Tết), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long phối hợp Ủy ban nhân dân huyện Trà Ôn đã tổ chức Lễ giỗ lần thứ 205 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn (1820-2025), tại ấp Giồng Thanh Bạch, xã Thiện Mỹ, huyện Trà Ôn.

Trong 2 ngày diễn ra lễ giỗ đã có hàng ngàn người dân tại Vĩnh Long, Trà Vinh và các địa phương khác lại tề tựu về Lăng ông Tiền quân Thống chế Điều bát để thắp hương, cúng bái, tưởng nhớ vị tiền nhân đã mở cõi vùng đất này.

Suốt hàng trăm năm qua, người dân Trà Ôn vẫn giữ lệ tổ chức Lễ hội Lăng Ông vào mùng 3 và mùng 4 Tết Nguyên đán hằng năm mang ý nghĩa cầu phước vào những ngày xuân và quan Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn trở thành vị phúc thần của bà con 3 dân tộc Kinh, Khmer, Hoa. Trong các ngày này, hàng ngàn người Việt, Hoa, Khmer ở vùng Trà Ôn, Cầu Kè,Trà Vinh, Sóc Trăng… về tham dự. Lễ giỗ quan Thống chế mang ý nghĩa là lễ cầu phước vào những ngày đầu xuân. Ngoài ra, người dân đến lễ bái còn có ý nghĩa uống nước nhớ nguồn.

Toàn cảnh phần mộ Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân.

Toàn cảnh phần mộ Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân.

Bà Lê Thị Thúy Kiều – Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long dâng hương Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Bà Lê Thị Thúy Kiều – Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long dâng hương Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Đại diện các địa phương dâng hương Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Đại diện các địa phương dâng hương Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Lãnh đạo HĐND, UBND, Sở ngành tỉnh Vĩnh Long dự lễ giỗ lần thứ 205 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Lãnh đạo HĐND, UBND, Sở ngành tỉnh Vĩnh Long dự lễ giỗ lần thứ 205 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long dâng hương Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân.

Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long dâng hương Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân.

Người dân dâng hương bên mộ phần Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân.

Người dân dâng hương bên mộ phần Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân.

Tuy là lễ giỗ nhưng cũng có đầy đủ nghi tiết như Túc yết, Chánh tế, tế Tiền hiền, Hậu hiền, xây chầu, Đại bội và Hát bội. Ngoài ra, vì đây là những ngày đầu xuân nên bà con người Hoa thường tổ chức múa lân, nhạc Tùa Lầu Cấu, bà con người Khmer trình diễn nhạc ngũ âm, múa Sa – dăm, múa dân gian Khmer, bà con người Kinh thì tổ chức hát bội… đã tái hiện được những nét sinh hoạt văn hoá cổ xưa của người dân vùng Trà Ôn. Quan Thống chế điều bát Nguyễn Văn Tồn trở thành vị phúc thần của ba dân tộc Việt, Hoa và Khmer tại Trà Ôn.

Các đơn vị dự thi nấu ăn tại buổi lễ.

Các đơn vị dự thi nấu ăn tại buổi lễ.

Empty
Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long trải nghiệm làm bánh dân gian.

Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long trải nghiệm làm bánh dân gian.

Múa Sa – dăm, múa dân gian Khmerphục vụ người dân tại buổi lễ.

Múa Sa – dăm, múa dân gian Khmerphục vụ người dân tại buổi lễ.

Dàn nhạc Tùa lầu cấu biểu diễn tại buổi lễ.

Dàn nhạc Tùa lầu cấu biểu diễn tại buổi lễ.

Trống hội biểu diễn tại buổi lễ.

Trống hội biểu diễn tại buổi lễ.

Tại buổi lễ, bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long cho biết: "Lễ hội Lăng ông Thống chế Điều Bát Nguyễn Văn Tồn là một trong những di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận. Và đây cũng đã trở thành một lễ hội hàng năm của người dân Vĩnh Long nói chung và huyện Trà Ôn nói riêng nhằm ghi nhận công ơn khai hoang, mở cõi, góp phần xây dựng quê hương đất nước. 

Với việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, trong thời gian tới tỉnh sẽ tiếp tục quan tâm đầu tư để làm sao cho văn hóa xứng đáng với giá trị vật chất tinh thần, phát huy tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động gắn kết với du lịch cộng đồng để tăng cường giá trị di sản, quảng bá và thu hút được nhiều người đến tỉnh Vĩnh Long thông qua các hoạt động mang tính chất truyền thống dân gian."

Empty
Empty
Empty
Empty
Empty
Empty

Theo cuốn "Di tích lịch sử – văn hóa tỉnh Vĩnh Long", ông Nguyễn Văn Tồn (tên thật Thạch Duồng) là người Khmer, quê làng Nguyệt Lãng, xã Bình Phú, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh; dưới thời Võ vương Nguyễn Phúc Khoát. Thuở nhỏ, ông theo Chúa Nguyễn, hết lòng tận tụy trung thành nên được cho làm Cai Đội và cho phép chuyển sang mang "quốc thích". Từ năm 1786-1789, ông theo Chúa Nguyễn chạy sang Vọng Các (Bangkok - Thái Lan). Khi Nguyễn Ánh khá mạnh, trở về nước, ông được phân công đi chiêu mộ thành lập một đội quân người Khmer và lãnh nhiệm vụ thống quản đội quân đó. Ông lại được lệnh theo Võ Tánh giữ thành Bình Định, bị Tây Sơn bắt. Ông hết dạ trung thành với chúa Nguyễn, tìm cách trốn về Nam.

Sách ghi chép lại rằng ông có tướng mạo khôi ngô, võ nghệ cao cường, tính tình cương trực. Năm Gia Long thứ nhất (1802), ông được thăng Cai Cơ, trấn giữ đồn Trà Ôn (thuộc Trấn Giang) kiêm quản phủ Trà Vinh và Mân Thít (thuộc Vĩnh Trấn). Ông có công giúp nhà Nguyễn dẹp loạn ở biên giới Tây Nam. Năm 1810, Cao Miên xảy ra nội chiến, quân Xiêm nhân cơ hội xâm lấn bờ cõi xứ này. Ông phụng lệnh triều đình theo đại quân Thoại Ngọc Hầu sang chiến đấu với quân Xiêm ở thành Lavek (Cao Miên). Thắng trận, uy danh ông vang lừng và được ban ở lại trấn thủ thành Nam Vang với trọng trách bảo hộ xứ Cao Miên. Một thời gian sau, ông được trở về trấn thủ Trà Ôn, Cầu Kè. Dịp này, ông cùng dân binh ra sức khai hoang mở đất, trồng trọt hoa màu và thành lập xóm làng.

Dịp này, ông cùng dân binh ra sức khai hoang mở đất, trồng trọt hoa màu và thành lập xóm làng. Sau khi ông mất, mộ được xây ở Trà Ôn, người dân đổ xô đến thắp hương. Kể từ đó, tín ngưỡng thờ ông Thống chế Điều bát xuất hiện và ngày càng phổ biến.

Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn thể hiện lòng tri ân sâu sắc của nhân dân các dân tộc Kinh, Hoa, Khmer đối với vị tướng có công với dân, với nước. Đồng thời thông qua lễ hội khơi dậy tinh thần đoàn kết, tình yêu thương gắn bó của dân tộc Kinh, Hoa, Khmer trong cộng đồng để cùng nhau xây dựng quê hương, đất nước giàu đẹp. Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn là sự tổng hòa, thống nhất trong đa dạng về loại hình nghệ thuật dân gian nhưng lại mang những nét độc đáo riêng biệt của từng dân tộc Kinh, Hoa, Khmer sinh sống tại vùng đất Trà Ôn. Với giá trị tiêu biểu, Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 261/QĐ-BVHTTDL ngày 22/01/2020.

Lễ hội đã có sức sống mạnh mẽ, tầm ảnh hưởng không chỉ trong phạm vi ở vùng Trà Ôn mà còn lan rộng ra cả tỉnh Vĩnh Long và các địa phương khác, thu hút số lượng lớn người tham gia. Trong tâm thức của nhân dân huyện Trà Ôn, Đức Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn là đấng linh thiêng, bởi thế cầu phước trong ngày giỗ của Đức ông sẽ giúp nhân dân trong vùng có được mùa màng bội thu, hoa quả tươi tốt, làm ăn phát đạt, gia đình yên vui và xóm ấp bình an. 

Đây cũng là một địa điểm du lịch Vĩnh Long hấp dẫn được du khách thập phương ghé thăm thưởng ngoạn phong cảnh, thắp hương cầu may đầu năm và xem các hoạt động văn hóa nghệ thuật dân gian. Qua đó làm phong phú thêm những nhu cầu tâm thức, tâm linh và nâng cao thêm vốn hiểu biết về văn hóa các vùng quê thuộc miệt vuờn Nam bộ.

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long có 70 di tích được xếp hạng, trong đó có 13 di tích cấp quốc gia và 57 di tích cấp tỉnh. Tỉnh ủy và Lãnh đạo UBND tỉnh luôn chú trọng công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa đã được công nhận và được xếp hạng, trong thời gian vừa qua nhiều giải pháp đã được triển khai thực hiện. Lễ hội Lăng ông Thống chế Điều Bát Nguyễn Văn Tồn là một trong những di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và đây cũng là một nét đẹp đầu xuân của tỉnh Vĩnh Long đã thu hút rất nhiều du khách trong và ngoài tỉnh nhân dịp Tết đến xuân về.

---> Du lịch Vĩnh Long thể hiện nét đẹp truyền thống văn hóa thân thiện, hiếu khách

Trung Phạm  
Học sinh Sóc Trăng đạt giải cao tại Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia

Học sinh Sóc Trăng đạt giải cao tại Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia

Ngày 21.3, tại Trường Đại Học Tôn Đức Thắng (TP.Hồ Chí Minh) đã diễn ra bế mạc Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật (KHKT) cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2024-2025. Cuộc thi do Bộ GD&ĐT, UBND TP.Hồ Chí Minh, Sở GD&ĐT TP.Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức. Tại cuộc thi này, học sinh Sóc Trăng đã xuất sắc đạt giải cao.

Cần Thơ: Trường THPT An Khánh tổ chức Hội thi Nét đẹp học đường lần thứ V năm 2025

Cần Thơ: Trường THPT An Khánh tổ chức Hội thi Nét đẹp học đường lần thứ V năm 2025

(NSMT) - Ngày 25/3, anh Thạch Quốc Phong - Bí thư Đoàn Trường THPT An Khánh, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ cho biết, vừa tổ chức thành công Chung kết Hội thi Nét đẹp học đường Trường THPT An Khách lần thứ V năm 2025.

Cần Thơ: Trường THPT Châu Văn Liêm tổ chức hội trại Chào mừng 94 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

Cần Thơ: Trường THPT Châu Văn Liêm tổ chức hội trại Chào mừng 94 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh

(NSMT) - Nhân dịp kỷ niệm 94 năm ngày thành lập Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (26/3/1931 - 26/3/2025), Trường THPT Châu Văn Liêm (quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ) đã tổ chức nhiều hoạt động trong ngày Hội trại truyền thống 26/3 nhằm tạo sân chơi vui tươi, năng động cho các em học sinh.

Cần Thơ: Nâng cao giá trị hạnh phúc gia đình thông qua hội thi nấu ăn

Cần Thơ: Nâng cao giá trị hạnh phúc gia đình thông qua hội thi nấu ăn

Một cuộc thi “mini” về nấu ăn cho các gia đình để nâng cao nhận thức cán bộ, công chức, người lao động về tầm quan trọng của hạnh phúc gia đình đã được tổ chức tại một xã vùng sâu của Cần Thơ.

Cần Thơ: Phường Thới Bình tổ chức Họp mặt kỷ niệm 12 năm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

Cần Thơ: Phường Thới Bình tổ chức Họp mặt kỷ niệm 12 năm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

(NSMT) - Uỷ ban nhân dân phường Thới Bình, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ vừa tổ chức Họp mặt kỷ niệm 12 năm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3; Tọa đàm “Chìa khóa gìn giữ hạnh phúc gia đình” và Tuyên dương các Gia đình văn hóa tiêu biểu.

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là một viên ngọc quý trong kho tàng di sản

Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam là một viên ngọc quý trong kho tàng di sản

(NSMT) - Tối 19/3 (nhằm 20/2 âm lịch), tại Khu du lịch quốc gia Núi Sam (phường Núi Sam, TP. Châu Đốc) Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp UBND tỉnh An Giang, Ủy ban quốc gia UNESCO tại Việt Nam đồng chủ trì tổ chức Lễ đón bằng UNESCO ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Khai hội Vía Bà năm 2025.

Biển người nô nức dự khai mạc Tuần lễ hoa kèn hồng đầu tiên ở Đồng bằng sông Cửu Long

Biển người nô nức dự khai mạc Tuần lễ hoa kèn hồng đầu tiên ở Đồng bằng sông Cửu Long

Tối 15/3, tại huyện Châu Thành, Sở VH-TT&DL tỉnh Sóc Trăng phối hợp với UBND huyện Châu Thành tổ chức Lễ khai mạc Tuần lễ hoa kèn hồng lần thứ nhất với chủ đề "Châu Thành - Khát vọng vươn mình".