Nâng cao "sức đề kháng" với tin giả khi tham gia mạng xã hội

Lợi dụng tốc độ lan truyền thông tin nhanh, diện thông tin rộng, nhiều đối tượng sử dụng internet, mạng xã hội để đăng tải, phát tán các bài viết, video clip, hình ảnh đi kèm những bình luận thiếu thiện chí, sai sự thật, thậm chí kích động, gây mất đoàn kết trong nhân dân.

Theo số liệu thống kê của Bộ TT-TT, Việt Nam đứng thứ 7 trong 10 quốc gia có lượng người sử dụng mạng xã hội lớn nhất thế giới với khoảng 55 triệu người (chiếm khoảng 57% dân số) đang sử dụng các trang mạng xã hội lớn như: Facebook, YouTube, Zalo, Tiktok…

Ưu điểm của báo điện tử và mạng xã hội là thông tin nhanh, sức lan tỏa thông tin rộng, nên việc tiếp cận thông tin trên mạng xã hội khá thuận tiện, đối tượng tiếp cận mạng xã hội cũng rất phong phú, đa dạng và nhiều thành phần.

Chính vì vậy, mạng xã hội có thể xem như một kho lưu trữ dữ liệu khổng lồ với các thông tin được cập nhật liên tục theo thời gian thực, giúp người sử dụng có thể khai thác, tìm kiếm thông tin cần thiết phục vụ cho các nhu cầu trong đời sống hằng ngày từ công việc, học tập cho đến giải trí.

Tuy nhiên, bên cạnh những thông tin tích cực mà mạng xã hội mang lại, vẫn còn rất nhiều các thông tin xấu độc được phát tán trên các nền tảng mạng xã hội dưới nhiều hình thức và mục đích khác nhau nhất là trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 đang có diễn biến phức tạp như hiện nay.

Rất nhiều cá nhân vẫn chưa ý thức được hành vi của mình dẫn đến vi phạm các quy định của pháp luật đã bị cơ quan chức năng mời lên làm việc.

Đơn cử trong gần 3 tháng qua, kể từ khi đợt dịch COVID-19 tái bùng phát lần thứ 4 trên địa bàn TP. Cần Thơ, lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Công an thành phố đã phát hiện và xử lí hơn 160 trường hợp lợi dụng mạng xã hội cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức liên quan đến tình hình, diễn biến dịch bệnh cũng như công tác phòng, chống dịch của thành phố.

Các đối tượng đã sử dụng những lời lẽ bịa đặt, bêu rếu, vu khống, khích bác thông qua hình thức sào, nấu, biến tướng các nguồn tin chính thống về dịch bệnh cho tới bịa đặt hoàn toàn những thông tin không có thật hoặc trích dẫn lại thông tin tiêu cực từ các trang thông tin phản động ở ngoài nước, đặc biệt là trên các kênh youtube. Hệ quả đã làm nhiễu loạn thông tin, gây tâm lý hoang mang trong dư luận, khiến người dân lẫn lộn giữa tin đúng và tin thất thiệt, tiềm ẩn những nguy cơ gây bất ổn trong cộng đồng dân cư.

Khi làm việc với cơ quan chức năng, các đối tượng thường khai nhận việc đăng tải, chia sẻ các bài viết, video có nội dung sai sự thật trên mạng xã hội đa phần vì muốn thể hiện bản thân biết nhiều thông tin, nắm bắt thông tin tốt nên chia sẻ theo phong trào mà không cần xác thực và biết hậu quả như thế nào. Một số khác thì lo lắng thái quá, thấy thông tin thì cứ đăng mà không cần biết nó đúng hay sai.

Bên cạnh đó, có những trường hợp đăng tải thông tin “giật gân” vì muốn câu view, thu hút lượt like, tăng tương tác cho các tài khoản mua bán hàng online; hay vì bực tức khi bị nhắc nhở, xử phạt vi phạm hành chính mà buông lời xúc phạm cơ quan chức năng. Một số ít các trường hợp khác do trình độ, nhận thức chính trị còn tương đối hạn chế, cho rằng mạng xã hội là nơi tự do thể hiện cảm xúc cá nhân, dẫn đến việc có những lời nói, bình luận tiêu cực mà vô tình vi phạm các quy định pháp luật.

Trong bối cảnh dịch COVID-19 đang có những diễn biến phức tạp như hiện nay thì thông tin sai sự thật lại càng có tính chất nguy hiểm đối với xã hội. Theo Nghị định số 15/2020/NĐ-CP, ngày 03/02/2020 của Chính phủ quy định các trường hợp có hành vi lợi dụng mạng xã hội để “cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân” sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng.

Riêng các hành vi lợi dụng mạng xã hội để tung tin đồn thất thiệt, xâm hại đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, gây hoang mang dư luận ở mức độ nặng thì còn có thể bị xử lý theo Bộ luật Hình sự.

Nhằm chung tay cùng Chính phủ và nhân dân cả nước ngăn chặn sự lây lan của dịch COVID-19, mong rằng bản thân mỗi người dân cần hết sức bình tĩnh, sáng suốt trong tiếp nhận và xử lý thông tin, nhất là các thông tin được chia sẻ trên internet và các trang mạng xã hội, theo dõi sát thông tin chính thống về tình hình dịch bệnh; không chia sẻ những thông tin chưa được kiểm chứng, chưa được xác thực, tránh gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch bệnh.

Đồng thời thông báo ngay đến cơ quan chức năng các trường hợp đăng tải, chia sẻ các thông tin bịa đặt, sai sự thật để cùng với các cơ quan thực thi pháp luật kịp thời ngăn chặn các thông tin chưa được kiểm chứng trên mạng xã hội, gây hoang mang lo sợ cho người dân