Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị tại TP Cần Thơ

(NSMT) - Ngày 13/7, tại TP. Cần Thơ, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị quan trọng về tình hình triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp; tiến độ các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm và Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã) từ ngày 1/7 đến nay đã được các địa phương triển khai nghiêm túc, đúng tiến độ, không phát sinh trục trặc lớn. Bộ máy hành chính nhanh chóng được ổn định, đặc biệt tại cấp tỉnh và xã. Việc phân công cán bộ, sắp xếp tổ chức được thực hiện linh hoạt, thận trọng, đảm bảo hoạt động của bộ máy không bị gián đoạn trong phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Bộ trưởng đánh giá cao sự chủ động, quyết liệt từ các địa phương trong giải quyết chế độ, chính sách cho cán bộ nghỉ việc đúng quy định và tiếp nhận phân cấp, phân quyền từ Trung ương. Một số địa phương như TP.HCM, Cần Thơ có những mô hình cải cách thủ tục hành chính sáng tạo, hiệu quả.

“Kết quả bước đầu cho thấy sự vận hành của chính quyền hai cấp đang đi đúng hướng, phát huy được tinh thần trách nhiệm và sự quyết tâm của đội ngũ cán bộ cơ sở” – Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, khu vực phía Nam đang triển khai 21 dự án giao thông trọng điểm. Trong đó, có 13 dự án hoàn thành trong năm 2025 với tổng chiều dài 354 km. Bộ Xây dựng là cơ quan chủ quản 6 dự án, các địa phương làm cơ quan chủ quản 7 dự án; 8 dự án hoàn thành sau năm 2025 với tổng chiều dài hơn 294 km. Số này Bộ Xây dựng làm cơ quan chủ quản 3 dự án; các địa phương làm cơ quan chủ quản 5 dự án.

Ngoài ra, Bộ Quốc phòng đang chuẩn bị đầu tư 3 dự án với tổng chiều dài 98 km. Đó là 2 dự án thành phần cao tốc Cà Mau - Đất Mũi và đường kết nối ra cảng Hòn Khoai. Các dự án này dự kiến khởi công vào 19/8/2025. Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, thời gian qua, Bộ thường xuyên kiểm tra hiện trường, đôn đốc, chỉ đạo chủ đầu tư, các nhà thầu tăng cường nhân vật lực, thiết bị, tổ chức thi công "3 ca, 4 kíp" và điều chuyển khối lượng các nhà thầu chậm nhằm đẩy nhanh tiến độ.

Qua trực tiếp kiểm tra vào ngày 12/7 cho thấy, đến nay, các dự án đã có sự chuyển biến đáng kể. Trong đó phải kể đến dự án cầu Rạch Miễu 2, hoàn thành sớm hơn so với kế hoạch 6 tháng. Đây là một thành tựu to lớn của ngành xây dựng góp phần tiết giảm chi phí gần 50%. Riêng cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, tiến độ dự án hiện nay được cải thiện tích cực, các nhà thầu cam kết sẽ hoàn thành vào ngày 19/12 theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Về lĩnh vực đường sắt, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, Bộ đã giao Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận thực hiện nhiệm vụ chủ đầu tư bước lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt từ TPHCM đến Cần Thơ. Ban đang hoàn thiện để báo cáo Bộ trình Thủ tướng Chính phủ vào tháng 9/2025. Đối với lĩnh vực hàng không, Cảng Hàng không Cà Mau đã được tổ chức động thổ mở rộng, nâng cấp vào tháng 4/2025. Dự kiến sẽ khởi công xây dựng đường cất/hạ cánh, đường lăn, sân đỗ máy bay và các công trình phụ trợ khu bay trong tháng 8/2025.

Về Đề án 1 triệu ha lúa, theo các báo cáo, đến nay 12/12 tỉnh đã đăng ký tham gia Đề án với tổng diện tích là 1,015 triệu ha. Từ năm 2024 đã thực hiện 7 mô hình thí điểm triển khai quy trình canh tác giảm phát thải với diện tích 50 ha/mô hình trong hai vụ Hè-Thu, Thu-Đông tại các 5 tỉnh. Kết quả bước đầu cho thấy, mô hình canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải mang lại những lợi ích rõ rệt cả về kinh tế lẫn môi trường.

Chi phí sản xuất giảm từ 8,2-24,2%, giảm lượng giống 30-50%, giảm lượng phân bón hoá học 30-70 kg phân bón/ha, giảm 1-4 lần phun thuốc bảo vệ thực vật và giảm 30-40% lượng nước tưới. Đồng thời, năng suất tăng 2,4-7,0%, tăng thu nhập của nông dân thêm 12-50% (tương đương lợi nhuận tăng từ 4-7,6 triệu đồng/ha so với canh tác truyền thống). Giảm phát thải khí nhà kính trung bình 2,0-12,0 tấn CO₂ tương đương/ha. Giá lúa được các doanh nghiệp cam kết bao tiêu với giá cao hơn 200-300 đồng/kg thóc.

Từ vụ Hè-Thu 2025, tiếp tục triển khai 6 mô hình cũ (trừ mô hình lúa-tôm) và mở rộng thêm 5 mô hình mới. Dự kiến cuối tháng 8, đầu tháng 9 sẽ kết thúc thu hoạch ở các mô hình. Ngoài các mô hình trung ương trên, các địa phương đã chủ động triển khai 101 mô hình thí điểm với tổng diện tích 4.518,3 ha. Kết quả, giảm được lượng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giảm nước theo mục tiêu của Đề án.

Về liên kết sản xuất, đã xác định các hợp tác xã, tổ hợp tác tham gia Đề án (620 hợp tác xã giai đoạn 1 và khoảng 1.300 hợp tác xã đến năm 2030), đang xây dựng, cập nhật hệ thống dữ liệu thông tin của 620 hợp tác xã tham gia Đề án, tạo nền tảng cho việc kết nối, hỗ trợ và giám sát quá trình triển khai, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững ngành lúa gạo. Ngoài ra, đến nay đã xác định được danh sách gần 200 doanh nghiệp tham gia Đề án, trong đó khoảng 40% là các doanh nghiệp tiêu thụ nông sản quy mô liên kết từ 200 ha trở lên. Đầu năm 2025, Việt Nam đã xuất khẩu được 500 tấn gạo mang nhãn hiệu "Gạo Việt xanh phát thải thấp" đã được xuất khẩu vào Nhật Bản, mở ra một triển vọng mới cho ngành hàng lúa gạo Việt Nam.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Chúng ta phải tư duy đổi mới – hành động quyết liệt, phối hợp đồng bộ, bám sát thực tiễn, đặt lợi ích của người dân, doanh nghiệp, quốc gia lên trên hết”. Việc triển khai thành công mô hình chính quyền hai cấp, Đề án 1 triệu ha lúa và các dự án hạ tầng trọng điểm sẽ tạo nền tảng vững chắc để ĐBSCL phát triển bền vững, giữ vững vai trò trung tâm sản xuất nông nghiệp và an ninh lương thực quốc gia, đồng thời vươn tầm ra thế giới.

Về hạ tầng giao thông, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ thi công các tuyến cao tốc trục Đông – Tây, nhiều đoạn có khả năng về đích ngay trong năm 2025. Đồng thời, đảm bảo an toàn, chất lượng, vệ sinh môi trường, phục vụ lâu dài cho sự phát triển vùng ĐBSCL. Đối với các công trình phục vụ Hội nghị APEC tại Phú Quốc, Thủ tướng chỉ đạo thi công nhanh, chất lượng cao, đồng bộ về rác thải, nước sạch và giao thông. Riêng dự án Bệnh viện Ung bướu Cần Thơ với tổng vốn 1.727 tỷ đồng (từ 2017 đến nay vẫn dang dở), Thủ tướng yêu cầu tiến hành thanh tra, giao Cần Thơ làm chủ đầu tư, bố trí lại vốn và phải hoàn thành trong năm 2026.

Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện quy hoạch liên quan trong quý III/2025, xây dựng thương hiệu gạo Việt mới, phát triển mẫu mã, bao bì mang đậm bản sắc dân tộc. Đồng thời, giao Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương và các cơ quan chức năng triển khai chính sách tín dụng, huy động vốn ODA và đẩy mạnh đàm phán thương mại về lúa gạo. Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, Đề án phát triển 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại ĐBSCL là một chương trình tiên phong, mang tầm vóc quốc tế, có vai trò đặc biệt quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, tăng thu nhập cho nông dân và góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu. 

“Vạn sự khởi đầu nan. Đây là chương trình đầu tiên trên thế giới, không chỉ hướng tới hiệu quả kinh tế mà còn là giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, nâng tầm thương hiệu gạo Việt Nam” – Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định.