Về Bến Tre ngắm cây cổ thụ bạch mai - Di sản hơn 300 năm tuổi

(NSMT) - Tại Bến Tre có ba cây cổ thụ được công nhận là cây di sản Việt Nam. Trong đó có cây bạch mai đã hơn 300 năm tuổi gắn liền với lịch sử khai mở đất phương Nam của cha ông ta và còn được mệnh danh là “Thần Mai” hay “Danh mộc Bạch Mai”.

Cây bạch mai nằm tại sân đình Phú Tự, xã Phú Hưng, thành phố Bến Tre. Đến nay, người dân Bến Tre không biết cây bạch mai này có từ bao giờ, xuất xừ từ đâu và do ai trồng.

Người dân chỉ tương truyền lại rằng, từ thời vua Minh Mạng, khi dân địa phương chọn đất xây dựng đình Phú Tự đã thấy cây bạch mai mọc xanh tốt. Các cụ cao niên ở đây kể lại, vào những năm đầu thế kỷ XIX, ngôi đình được trùng tu, đổi hướng quay mặt ra sông Bến Tre, cây cổ thụ bạch mai đứng giữa sân trước như bây giờ, làm tăng thêm vẻ cổ kính của ngôi đình.

Hiện cây bạch mai sinh sôi, mọc thành cụm dày với khoảng 50 thân lớn nhỏ, cao 5 - 6m; trong đó có 16 thân lớn (đường kính từ 20 - 30cm). Măc dù trải qua bao năm thăng trầm, biến cố lịch sử, cây bạch mai vẫn sừng sững, tỏa rộng khắp sân đình.

Khác với Nhị độ mai, bạch mai chỉ nở hoa một lần vào đầu xuân và nở rộ vào rằm tháng giêng. Hoa có 4 cánh, màu trắng nhạt, hình dáng giống như hoa cây mù u. Có lẽ hình dáng và màu sắc của hoa nên người ta gọi đó là bạch mai hay Thần Mai. Hoa nở về đêm, hương thơm lan tỏa cả một vùng. Đặc biệt loại cây này chỉ sống ở những vùng đất cao ráo, điều kiện phải thích hợp nên rất khó tạo giống. Do đó, đến nay, nhiều người đã chiết nhánh ra trồng, nhưng cành không ra rễ, trồng không sống được.

Ngoài ra, đình Phú Tự - nơi có cây bạch mai cũng khiến nhiều du khách nhắc đến khi là điểm hẹn mới của các tour du lịch văn hóa tâm linh.

Tiền thân của đình Phú Tự là một ngôi miếu nhỏ do nhân dân dựng nên ngay từ buổi đầu lập làng. Về sau, Chánh bái làng Phú Tự - ông Trần Văn Cương đã hiến đất và đứng ra xây dựng ngôi đình làng, thay cho ngôi miếu cũ. Về thời gian xây dựng đình, cho đến nay, người ta cũng không biết được chính xác, chỉ biết rằng, đình được xây dựng trước khi xảy ra cơn bão năm Giáp Thìn 1904.

Đình Phú Tự gồm có ba gian: Võ ca, gian chính và nhà chánh. Trong đó nổi bật là nhà chánh rất trang nghiêm. Nơi đây được đặt sắc thần, hai bên là hai bàn thờ. Đình Phú Tự có thờ linh vị Vua Hùng, sau đó là tiền hiền, hậu hiền. Ngoài ra trước sân đình còn có bàn thờ Thần Nông, ông Hổ, và đài liệt sĩ tưởng nhớ 278 anh hùng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ và biên giới Tây Nam.

Điểm đặc biệt là các bàn thờ, hương án của đình Phú Tự đều được làm bằng gỗ quý trảm ốc xà cừ. Ở đây còn có nhiều hoành phi, câu đối, liễn đối… được viết bằng chữ Hán, sơn son thếp vàng.

Vào năm 2008, cả đình Phú Tự và cây bạch mai đều được UBND tỉnh Bến Tre công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh về kiến trúc nghệ thuật và tín ngưỡng dân gian.

Với sự độc đáo trong kiến trúc, sự kì bí trong từng câu chuyện truyền tụng, đình Phú Tự và cây bạch mai hàng năm thu hút rất nhiều du khách tìm về.