Vĩnh Long: Cận cảnh đàn Cò nhạn cực kỳ quý hiếm trú ngụ số lượng lên tới hàng trăm con

(NSMT) - Vườn chim quý của lão nông Lê Văn Chìa, còn gọi là Hai Chìa, ở ấp Gia Kiết, xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Hiện tại đây có đàn Cò Nhạn (còn gọi là Cò Ốc), ở bậc R (cực kỳ quý hiếm) trong Sách Đỏ Việt Nam trú ngụ số lượng lên tới hàng trăm con.

Cò nhạn (còn gọi là Cò Ốc), tên khoa học là Anastomus oscitans, thuộc họ Diệc, bộ Hạc, ở bậc R (cực kỳ quý hiếm) trong Sách Đỏ Việt Nam. Cò nhạn thường sống ở các nước trên khu vực Nam Á và Đông Nam Á. Ở Việt Nam, cò nhạn chỉ xuất hiện ở một vài địa phương miền Tây Nam bộ. Cò nhạn sinh sống định cư nhưng khi vùng sinh sống, nơi kiếm thức ăn bị thu hẹp, chúng di cư tới vùng khác thuận lợi hơn. Thức ăn chủ yếu của loài chim này là ốc, các động vật thủy sinh. Cò nhạn có trọng lượng mỗi con từ 1 đến 1,6 kg, chiều cao 50 cm, chiều dài sải cánh hơn 1 mét, chúng làm tổ trên ngọn cây. Chúng sử dụng cành khô, cành tươi và nhiều loài cỏ để làm tổ, bình quân mỗi con đẻ từ 3-4 trứng.

Vườn chim Vạc của Ông Lê Văn Chìa tại ấp Gia Kiết, xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long nằm trên phần diện tích đất khoảng 1,8 ha. Năm 2006, Ông Lê Văn Chìa phát hiện có đàn chim đến cư trú với khoảng vài chục cá thể chim Vạc, cao điểm lên đến hơn 2.000 cá thể (năm 2018). Xuất phát từ niềm đam mê yêu thiên nhiên, bảo vệ các loài chim, Ông Lê Văn Chìa quyết định không làm xáo trộn khu đất này, tạo thêm sinh cảnh tự nhiên cho chim cư trú. Từ đó, các loài chim khác như Cò trắng, Cò ốc, Cồng cộc cũng bắt đầu kéo về càng nhiều và hình thành quần thể chim cho đến nay.

Năm 2021, triển khai thực hiện nhiệm vụ theo công văn số 5004/UBND-KTNV ngày 13/10/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long về việc chủ trương thực hiện nhiệm vụ “Công tác kiểm kê, khảo sát nghiên cứu vườn chim Vạc tại xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long”. Kết quả thực hiện đã ghi nhận 33 loài thuộc 20 họ, 12 bộ. Trong đó, có 5 loài ghi nhận làm tổ và có con non là Vạc, Cò trắng, Cò ruồi, Cốc đen và Hút mật họng nâu. Trong đó, có ít nhất 13 cá thể Cò ốc, 6 cá thể quắm đen, khoảng 130 tới 135 cá thể Cò ruồi, 80 tới 120 cá thể Cò trắng 190 tới 260 cá thể Cốc đen, 600 tới 625 cá thể Vạc trong khảo sát.

Để có giải pháp thúc đẩy phát triển vườn chim vạc, góp phần bảo vệ thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học. Vừa qua, UBND tỉnh Vĩnh Long đã ban hành Kế hoạch Bảo vệ, nâng cấp, mở rộng vườn chim quý tại xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long. Mở rộng quy mô diện tích vườn chim Vạc từ khoảng 1,8 ha như hiện nay lên 4 - 5 ha nhằm duy trì và phát triển quần thể Vạc cũng như một số loài chim nước khác; Xây dựng hệ thống camera giám sát, cảnh báo bảo vệ vườn chim Vạc; Xây dựng tháp canh để thực hiện quan sát, kịp thời có kế hoạch bảo vệ, quản lý các loài chim hoang dã tại vườn chim Vạc, đồng thời phục vụ hoạt động du lịch nông thôn; Xây dựng hàng rào bảo vệ chắc chắn, kiên cố phục vụ bảo vệ lâu dài các loài chim hoang dã và giúp hạn chế việc xâm nhập trái phép vào khu vực vườn chim.

Tăng cường công tác tuyên truyền rộng rãi, nâng cao nhận thức, vận động mọi tầng lớp không thực hiện các hành vi săn, bắt, bẫy, mua, bán, vận chuyển, kinh doanh, tàng trữ, tiêu thụ trái pháp luật các loài động vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm, các loài chim hoang dã, di cư (nhất là các loài chim Vạc, Cò Trắng, Cốc đen, Cò ruồi) và đặc biệt là không được săn bắt, bẫy các loài chim hoang dã tại vườn chim Vạc. Triển khai thực hiện các quy định của pháp luật về bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ các loài nguy cấp quý hiếm được ưu tiên bảo vệ. Chủ động đấu tranh, tố giác các đối tượng vi phạm pháp luật về quản lý, bảo vệ các loài động vật hoang dã, chim hoang dã, di cư theo Chỉ thị số 04/CT-TTg, ngày 17/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp, cấp bách để bảo tồn các loài chim hoang dã, di cư tại Việt Nam. Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng về phát triển các loại hình du lịch gắn với bảo tồn thiên nhiên, bảo vệ môi trường.

Vườn chim quý có sự hiện diện đa dạng loài của quần thể chim hoang dã cho thấy ý nghĩa về mặt môi trường, giáo dục đóng góp quan trọng đến khả năng nâng cao tính đa dạng sinh học trên địa bàn tỉnh. Đây là cơ sở để xây dựng vườn chim là điểm đến của các hoạt động du lịch phục vụ mục đích tham quan, giáo dục và nâng cao nhận thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường. Đồng thời, xây dựng thương hiệu “Vườn chim Vạc xã Tân Mỹ” như là một biểu tượng thể hiện sự an toàn, thân thiện với môi trường đối với sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương.

- Một số hình ảnh Vườn chim quý của lão nông Lê Văn Chìa tại huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long: