13 triệu chứng cảnh báo trầm cảm hậu Covid-19 và cách khắc phục
Chủ nhật, 24/04/2022, 17:29 PM
Tâm lý căng thẳng kéo dài khi mắc bệnh cùng với sự tấn công của virus gây tổn thương hệ thần kinh khiến nhiều người bị trầm cảm hậu Covid-19.
Theo thống kê của Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), dịch bệnh Covid-19 khiến 63% người từ 18 đến 24 tuổi mắc chứng lo âu hoặc trầm cảm. Trong đó có khoảng 25% bắt đầu sử dụng chất kích thích nhiều hơn và có đến 25% người có ý định tự tử.
Một khảo sát thực hiện tại bệnh viện hồi sức Covid-19 TPHCM vào năm 2021 ghi nhận có đến hơn 53% người bệnh điều trị tại đây mắc chứng rối loạn lo âu: trầm cảm là 20% và khoảng 16,7% ở trạng thái căng thẳng, stress. Đặc biệt, những trường hợp Covid-19 mức độ nặng, cần phải thở HFNC (thở oxy dòng cao), thở mask thì tỉ lệ trầm cảm và rối loạn lo âu rất cao, lên tới 66,7%.
Trầm cảm hậu Covid-19 là gì?
Theo các chuyên gia, trầm cảm là một trong những rối loạn tâm lý thường gặp, được xếp vào nhóm bệnh "rối loạn khí sắc". Người bệnh thường xuyên ở trạng thái trầm buồn, bi quan, mất hết hy vọng vào tương lai, không còn sự tự tin hay hứng thú với hoạt động diễn ra trong cuộc sống.
Trầm cảm nghiêm trọng dẫn đến biểu hiện cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng và làm thay đổi thói quen ăn uống, tụt hoặc tăng cân, rối loạn giấc ngủ, đặc biệt là xuất hiện những ý định hay hành vi thụ động, tự gây hại bản thân và thậm chí tự tử. Khi một người có ít nhất 2 trong các biểu hiện nêu trên thì khả năng đã mắc chứng trầm cảm.
Sau khi được xác định khỏi Covid-19 trong 3 tháng, người bệnh nếu có đủ tiêu chuẩn chẩn đoán trầm cảm thì được gọi là trầm cảm sau Covid-19.
Mệt mỏi, rối loạn giấc ngủ, xuất hiện những ý định, hành vi tự tử,... là những dấu hiệu trầm cảm nghiêm trọng (Ảnh minh họa)
Nguyên nhân trầm cảm hậu Covid-19
Thạc sĩ, Bác sĩ Bùi Ngọc Phương Hòa, Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng cho biết, khi nhiễm virus SARS-CoV-2, cơ thể người bệnh sẽ xảy ra phản ứng miễn dịch và phản ứng viêm. Điều này kích thích hệ miễn dịch sản sinh ra các cytokines, chemokines và những hoạt chất khác thúc đẩy phản ứng viêm.
Đặc biệt, trong số đó có một loại cytokine bài tiết từ tế bào T helper 2, khi bệnh càng nặng thì nồng độ cytokine này càng cao, cho đến khi cơ thể không kiểm soát được sẽ dẫn đến những ảnh hưởng cho hệ thần kinh.
Phản ứng viêm ở hệ thần kinh sẽ trực tiếp hoặc gián tiếp phá vỡ hàng rào máu não, dẫn đến sự xâm nhập của tế bào viêm ở ngoại biên vào hệ thần kinh trung ương. Hệ quả là những rối loạn trong sự dẫn truyền thần kinh và rối loạn trục nội tiết hạ đồi - tuyến yên. Tất cả những tình trạng trên là nguyên nhân chính dẫn đến một số rối loạn tâm thần như trầm cảm hay rối loạn lo âu, bao gồm cả trầm cảm hậu Covid-19.
Bên cạnh đó, bác sĩ Hòa chia sẻ thêm chứng trầm cảm hậu Covid-19 còn liên quan đến một số yếu tố tâm lý như tình trạng cách ly xã hội hay cảm giác lo lắng, căng thẳng vì sợ bản thân làm lây lan virus cho người khác; Sự kỳ thị của mọi người xung quanh đối với người nhiễm SARS-CoV-2.
Thời gian điều trị tại bệnh viện hoặc khu cách ly khiến người bệnh gần như cách ly hoàn toàn với xã hội bên ngoài, cảm giác cô đơn, không có người thân bên cạnh, không tương tác được với ai, kèm theo rối loạn giấc ngủ khi nằm viện dẫn đến nguy cơ trầm cảm nghiêm trọng.
Một số yếu tố tâm lý xã hội khác như nỗi lo lắng sợ nhiễm bệnh, sự đau khổ khi mất người thân vì dịch bệnh, những vấn đề liên quan đến yếu tố tài chính như thất nghiệp, giảm thu nhập hoặc các bệnh lý mãn tính không được điều trị trong thời kỳ bệnh dịch… đều có thể khiến người bệnh trầm cảm hậu Covid-19.
Có nhiều yếu tố tác động khiến người bệnh sau khỏi Covid-19 dễ mắc trầm cảm (Ảnh minh họa)
Biểu hiện của trầm cảm hậu Covid-19
Theo bác sĩ Hòa, những bệnh nhân sau mắc Covid-19 hay những bệnh nhân có hội chứng Covid-19 kéo dài có những dấu hiệu và triệu chứng sau, kéo dài từ 2 tuần trở lên, cần quan tâm và chẩn đoán trầm cảm sớm:
- Cảm giác buồn bã, chán nản, mất hy vọng vào cuộc sống, bơ phờ.
- Mất hy vọng vào khả năng hồi phục sức khỏe của bản thân.
- Vô cảm, không có hoặc biểu hiện rất ít cảm xúc khi thấy người xung quanh bị nhiễm bệnh hoặc chết vì Covid-19.
- Mất hứng thú đối với các hoạt động, công việc hàng ngày.
- Giảm các mối quan hệ xã hội, bao gồm cả với những người thân yêu trước đây.
- Tâm lý dao động, không quyết đoán khi cần đưa ra quyết định.
- Tâm lý sợ nhiễm virus hoặc ngược lại là không quan tâm.
- Giảm trí nhớ, hay quên, giảm hoặc mất khả năng hoàn thành công việc hay nhiệm vụ nào đó.
- Suy giảm sự tập trung, hay sao nhãng trong công việc.
- Rối loạn giấc ngủ.
- Đau đầu, trầm cảm vì Covid-19 kèm biểu hiện lo âu.
- Tăng thói quen sử dụng chất kích thích như rượu, cần sa, amphetamine.
- Cảm giác kiệt sức, suy nhược thần kinh.
Điều trị trầm cảm hậu Covid-19
Bác sĩ Hòa cho biết, khi có các biểu hiện của chứng trầm cảm nghiêm trọng sau nhiễm SARS-CoV-2, người bệnh nên áp dụng các biện pháp sau:
Xây dựng lịch trình công việc mới mẻ, phù hợp hơn như tập làm việc tại nhà, thiết lập thói quen hay thú vui mới thay thế cho những thói quen cũ;
Hạn chế sử dụng mạng xã hội hoặc báo mạng để đọc những thông tin, tin tức gây hoang mang, lo lắng;
Bắt đầu thói quen tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, mỗi ngày thực hiện ít nhất 30 phút và ít nhất 5 ngày mỗi tuần;
Xây dựng và duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, đủ chất dinh dưỡng thiết yếu...
Theo chuyên gia, nếu cảm giác tiêu cực không biến mất, phải đương đầu với quá nhiều thứ hoặc khiến bạn không thể tiếp tục cuộc sống bình thường, bạn có thể cần phải thực hiện một số thay đổi và nhận thêm một số hỗ trợ. Nếu bạn gặp các triệu chứng trầm cảm hầu như cả ngày, mỗi ngày trong hơn hai tuần, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn kịp thời.
Từ tình yêu con trẻ đến tham vọng đưa tinh dầu tràm ra thế giới
Là một người mẹ của ba đứa trẻ, Hoàng Thị Hoà (sinh năm 1987) bắt đầu hành trình tạo ra một thương hiệu tinh dầu tràm mang tên RU không phải bằng tham vọng kinh doanh, mà bằng nỗi trăn trở rất giản dị, đó là làm sao tìm được một sản phẩm tinh dầu thực sự tốt, an toàn và hiệu quả để chăm sóc con nhỏ.
Cắt bỏ khối u tuyến vú nặng gần 2kg cho bệnh nhân 41 tuổi tại Bệnh viện Sản Nhi An Giang
AN GIANG – Một bệnh nhân nữ 41 tuổi vừa được phẫu thuật cắt bỏ khối u diệp thể tuyến vú trái khổng lồ nặng gần 2kg tại Bệnh viện Sản Nhi An Giang. Đây là một trong những ca u vú hiếm gặp có kích thước lớn được xử lý thành công trong thời gian gần đây.
Vai trò “vàng” của cấp cứu ngoại viện
Cấp cứu ngoại viện là hoạt động chăm sóc y tế khẩn cấp được thực hiện ở bên ngoài bệnh viện, tại nơi xảy ra sự cố như tai nạn hoặc khi người bệnh gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Mục tiêu chính của cấp cứu ngoại viện là ổn định tình trạng bệnh nhân trước khi chuyển đến bệnh viện để được điều trị chuyên sâu.
Tai biến mạch máu não và phương pháp điều trị bằng oxy cao áp
Tai biến mạch máu não được hiểu là một dạng tổn thương đột ngột ở não, xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc giảm đáng kể, dẫn đến tình trạng các tế bào não bắt đầu chết trong vòng vài phút do bị thiếu oxy và dinh dưỡng.
Bắc sĩ miền Tây tiên phong trong việc tạo ra phương pháp nội soi giảm mỡ
Phương pháp mổ nội soi giảm mỡ thời gian gần đây được nhiều người biết đến và người Việt tiên phong áp dụng kỹ thuật này chính là Thạc sĩ. Bác sĩ CKII Phan Sử (Trưởng khoa thẩm mỹ, BV Đa khoa Quốc Ánh, TPHCM) - một người con của miền Tây.
Dinh dưỡng đúng cách cho người suy thận lọc máu định kỳ
Suy thận xuất hiện khi một hoặc cả hai thận không thể thực hiện khả năng lọc máu để đào thải các chất độc, chất cặn bã ra khỏi cơ thể. Quá trình lọc máu diễn ra nhằm thay thế chức năng của thận, ngăn bệnh tiến triển nhanh gây nguy hiểm đến tính mạng.
Bệnh tiểu đường và phương pháp hỗ trợ điều trị bằng oxy cao áp
Bệnh tiểu đường không chỉ làm giảm khả năng lao động, giảm chất lượng cuộc sống, tiểu đường lâu năm còn tạo ra nhiều biến chứng nặng nếu không có liệu pháp điều trị đúng cách.
Tin đọc nhiều
