Xưa - Nay

Bạc Liêu: Lễ hội "Thí giàn", văn hóa đặc sắc của người Hoa

Thứ năm, 18/08/2022, 06:04 AM

(NSMT) – Lễ hội “Thí giàn” hằng năm đều quy tụ rất đông người dân đến tham dự. Đây là một trong những lễ hội dân gian truyền thống được xếp vào hàng lễ lớn của cộng đồng người Hoa đang sinh sống tại Bạc Liêu nói riêng và một số tỉnh thành ĐBSCL nói chung.

Tục “Thí giàn” hay còn gọi là tục “giựt vàng” được diễn ra trong suốt các ngày của tháng 7 Âm lịch. Mỗi mùa Vu Lan, người dân miền Tây thường tổ chức các buổi lễ thờ cúng quan trọng tại chùa, đền hoặc tại gia. Còn ở Bạc Liêu, phần lớn người dân tộc Hoa sẽ mang lễ vật đến tận cửa chùa Ông Bổn, miểu, đình, để làm từ thiện, tạo điều kiện cho tục thí giàn hằng năm.

Miếu Quan Thánh Đế Quân tại trung tâm thị trấn Ngan Dừa, tỉnh Bạc Liêu.

Miếu Quan Thánh Đế Quân tại trung tâm thị trấn Ngan Dừa, tỉnh Bạc Liêu.

Tục “thí giàn” là một trong những nghi lễ quan trọng, được thực hiện bởi một “lão làng” có uy tín trong vùng. Theo quan niệm dân gian, mục đích của những ngày này nhằm để cầu nguyện cho gia đình êm ấm, mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa. Trước giờ thí giàn sẽ có nghi thức mời ông về xác trần để cầu bình an cũng như một vài nghi thức tâm linh của người Hoa được diễn ra. Tại các tỉnh Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu, tục thí giàn thường sẽ tập trung vào giữa tháng 7 Âm lịch và thu hút rất đông người dân đến tham dự, quy tụ như một ngày hội lớn.

Tại miếu Quan Thánh Đế Quân ở Bạc Liêu, người dân xứ Ngan Dừa sẽ chuẩn bị cho lễ từ ngày 13 Âm lịch các vật phẩm cúng cũng như các phần quà cho những ai bắt được “thẻ vàng”. Đây là một loại thẻ được làm bằng gỗ và phết sơn đỏ, trên mỗi thanh sẽ có khắc chữ và kí hiệu để ấn định đối chiếu đổi quà. Tùy vào tình hình dâng lễ hằng năm, các vật phẩm cũng vô cùng đa dạng và phong phú. Thông thường phần thưởng của các tấm thẻ sẽ là lương thực, thực phẩm thiết yếu hoặc may mắn hơn sẽ đổi được vàng.

z3649850162849_1ea6e0b7bea5fe23d231e50f06ccdffb
Người dân chuẩn bị vật phẩm trước lễ.

Người dân chuẩn bị vật phẩm trước lễ.

Tại đây, người dân xứ Ngan Dừa sẽ phân chia thành những loại thẻ với kí hiệu khác nhau, bao gồm thẻ thường và thẻ đụn. Thẻ thường có 4 thẻ: muối sẽ đánh chữ M, gạo ghi chữ G, thịt ghi chữ T và cốm là chữ C. Thẻ bình thường sẽ đổi được những bịch gạo, muối, còn thẻ cốm sẽ được lãnh cốm – dạng cốm nổ có 3 màu được ngào với đường, ép vào khuôn và cắt ra từng thỏi nhỏ. Ngoài ra còn có loại bội đan bằng tre dạng hình chóp, thường để treo đồ ăn như bánh mì và một vài miếng heo quay hoặc vài lon cá mồi... đây sẽ là của miếu và nhà nào có nhu cầu muốn làm thẻ đụn thì lại xin, sau đó làm 1 cây cờ đỏ, ghi tên người cúng và tên cửa tiệm của họ lên trên đó.

Vật phẩm của hộ kinh doanh có nhu cầu dâng lễ.

Vật phẩm của hộ kinh doanh có nhu cầu dâng lễ.

Giờ lành điểm cũng là lúc hồi trống báo hiệu bắt đầu, trên nóc đình sẽ có 2 – 3 người mang theo các loại thẻ đã được đánh dấu từ trước để ném xuống dòng người bên dưới. Những người tham gia “giựt vàng” sẽ tìm vị trí thuận lợi để có thể giựt được nhiều thẻ nhất. Người già sẽ được ưu tiên phát thẻ để lãnh quà. Tuy việc trầy xước là không thể tránh khỏi nhưng do có giới hạn số lần giựt nên ai nấy cũng đều hào hứng tham gia.

Thẻ vàng có khắc những kí hiệu khác nhau để phân biệt quà tặng.

Thẻ vàng có khắc những kí hiệu khác nhau để phân biệt quà tặng.

Người dân đứng chờ để giựt được thẻ vàng.

Người dân đứng chờ để giựt được thẻ vàng.

Theo anh Thế Kỷ - người dân tham dự lễ hội cho biết: “Cảm nhận đầu tiên là rất vui vì lễ hội mang đậm tín ngưỡng văn hoá tâm linh của người Hoa, tuy nhiên do quá trình cộng cư, hoà huyết mà dần dần lễ hội đã trở thành của cả một cộng đồng nên ngoài người Hoa thì còn người Kinh, Khmer đến tham dự. Ngày nay do mọi người đã hiểu hơn về lễ hội cho nên vấn đề tệ nạn đã hạn chế hơn và hầu như không có”.

Nhìn chung, tục “thí giàn” từ lâu đã đi vào nếp sống văn hoá tâm linh của người Hoa nói riêng và cộng đồng dân tộc sinh sống tại Việt Nam nói chung. Từ những tục lễ thông thường của dân gian, ngày nay đã trở thành một lễ hội có quy củ, có tổ chức rõ ràng, được đông đảo người dân ủng hộ và luôn ân cần bảo tồn nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc.

Một số hình ảnh trong lễ hội:

z3649851165574_78715ab1bb97a58559ba11692a881275
z3649851508180_f984437a270d7ec946a32e36ef058b47
z3649851508614_130edf5cf019c760c6199238b6825bdc
z3649850850024_b424f6f9cadce8b4f46bbfc0dc59fb49
z3649850167074_ac633f90d0f85aa7f9b008ba4e0f7b0b
Nguồn ảnh: Thế Kỷ.

Nguồn ảnh: Thế Kỷ.

Phùng Thảo  
Mua vàng ngày vía Thần Tài nắm kỹ những điều này để hút tài lộc

Mua vàng ngày vía Thần Tài nắm kỹ những điều này để hút tài lộc

Mua vàng ngày vía Thần Tài nắm kỹ những điều này để hút tài lộc khi ngày vía Thần Tài năm Ất Tỵ 2025 rơi vào thứ Sáu, ngày 7/2 Dương lịch, ngày làm việc trong tuần.

Có nên mua vàng trước ngày Vía Thần Tài?

Có nên mua vàng trước ngày Vía Thần Tài?

Ngày vía Thần Tài nhiều người thường có thói quen đi mua vàng nên thường xảy ra tình trạng chen chúc, giá tăng vọt. Vậy có thể mua vàng trước ngày vía Thần Tài hay không?

Giữ Tết truyền thống trong lòng con trẻ giữa thời đại số hóa

Giữ Tết truyền thống trong lòng con trẻ giữa thời đại số hóa

(NSMT) - Nhiều người cứ than thở Tết trong mắt con trẻ bây giờ “nhạt” lắm, chẳng còn háo hức và mong ngóng như xưa…

Tản mạn với làng nghề gạch - gốm trăm năm

Tản mạn với làng nghề gạch - gốm trăm năm

Năm 2024, tỉnh Vĩnh Long có một sự kiện quan trọng, tiêu biểu: Festival Gạch Gốm Đỏ - Kinh Tế Xanh lần thứ nhất nhằm tôn vinh nghề gạch - gốm trăm năm tồn tại ở xứ này; qua đó quảng bá thương hiệu, đồng thời bảo tồn, phát huy di sản, kêu gọi đầu tư, phát triển du lịch, thu hút khách trong và ngoài nước đến với làng nghề độc đáo, hiếm có ở miền Tây Nam Bộ.

Độc đáo Lễ cúng Trăng của đồng bào dân tộc Khmer

Độc đáo Lễ cúng Trăng của đồng bào dân tộc Khmer

(NSMT) - Lễ cúng Trăng là một trong những lễ hội truyền thống đặc sắc, phản ánh nét văn hóa độc đáo của đồng bào Khmer Nam Bộ. Với hoạt động đặc trưng là đút cốm dẹp, hay còn gọi là Oóc Om Bóc trong tiếng Khmer, lễ cúng Trăng còn được biết đến rộng rãi với cái tên Lễ Oóc Om Bóc.

Lung linh đêm hội sông Trăng

Lung linh đêm hội sông Trăng

(NSMT) - Trong khuôn khổ Lễ hội Óoc Om Bóc – Đua ghe Ngo Sóc Trăng khu vực ĐBSCL lần thứ 6 và Tuần lễ VHTT-DL Sóc Trăng lần thứ nhất năm 2024, tối ngày 12/11, trên đoạn sông Maspero (tên khác là Nguyệt Giang, Sông Trăng), Sở Văn hoá – Thể thao – Du lịch tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội thi Lôiprotip (thả Đèn nước), trình diễn Đèn nước và ghe Cà Hâu. Đêm hội có sự góp mặt của 20 đèn nước và 5 ghe Cà Hâu đến từ các chùa trong tỉnh.

Cà Mau: Công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh đối với Bia kỷ niệm Bác Hồ với cây vú sữa miền Nam

Cà Mau: Công nhận di tích lịch sử cấp tỉnh đối với Bia kỷ niệm Bác Hồ với cây vú sữa miền Nam

(NSMT) - Ngày 12/11, tỉnh Cà Mau tổ chức lễ công bố quyết định xếp hạng di tích cấp tỉnh và khánh thành “Bia kỷ niệm Bác Hồ với cây vú sữa Miền Nam”. Buổi lễ được tổ chức vào Tuần lễ cao điểm với các hoạt động tái hiện 200 ngày Sự kiện Tập kết ra Bắc.