Chánh tòa gia đình kể chuyện... ly hôn: Kỳ 3 - Những màn kịch giả dối

Không chỉ có kết hôn giả nhằm phục vụ cho những mưu đồ khác nhau như tẩu tán tài sản, xuất ngoại kết hôn với người khác để nhập quốc tịch… người ta sẵn sàng tạo ra các màn kịch ly hôn giả. Tuy nhiên, nhiều vụ từ ly hôn giả thành ly hôn thật. Một trong hai nhân vật trở thành kẻ trắng tay, mất cả tình lẫn tiền.

Mưu hèn kế bẩn

Một người đàn ông làm ăn gặp khó khăn. Dự liệu được tình trạng tới đây có thể sẽ phải trả một khoản nợ lớn cho đối tác khiến anh ta sạt nghiệp. Người đàn ông bèn bàn với vợ tạo ra một màn kịch ly hôn. Tài sản sẽ được anh ta tự nguyện chuyển phần lớn cho vợ. Sau khi bản án có hiệu lực thi hành, chủ nợ đành ngậm quả đắng vì con nợ đã kịp tẩu tán tài sản bằng con đường… ly hôn.

Thẩm phán Lê Thị Dung, Chánh tòa gia đình và người chưa thành niên (Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa) kể, có trường hợp còn tinh vi và phức tạp hơn rất nhiều. Kịch bản được dàn dựng như phim với dàn diễn viên rất chuyên nghiệp.

Vụ việc có thể tóm tắt như sau: Anh C. đã có gia đình, lén lút quan hệ với chị T. là hàng xóm bị bệnh tâm thần. Sau đó chị T. sinh một bé gái nhưng không may cháu bị bại não. Anh C. tìm mọi cách chối bỏ trách nhiệm làm cha cháu bé. Vụ việc bị gia đình chị T. tố cáo đến cơ quan chức năng. Biết được bản thân có thể sẽ phải đối diện với trách nhiệm cấp dưỡng nuôi con ngoài giá thú, anh ta đã dàn dựng một vở kịch ly hôn giả với người vợ chính thức của mình.

Thẩm phán Lê Thị Dung kể, khi thụ lý vụ việc, chị đã thực hiện tất cả các khâu xác minh theo quy định, trong đó có về khu dân cư tìm hiểu, nghe trình bày của các đương sự. Hàng xóm xác nhận vợ chồng anh C. thời gian gần đây liên tục cãi vã, thậm chí đánh nhau. Cả 2 vợ chồng đều thuận tình ly hôn, trong đó anh C. sẵn sàng nhường nhà đất cho vợ để vợ nuôi con với lý do mình sức dài vai rộng có thể về sống với bố mẹ đẻ, tiếp tục công việc và kiếm tìm hạnh phúc mới. Hai bên không có tranh chấp gì về tài sản, con cái, vụ việc diễn ra theo hướng khá thuận lợi đối với những người thụ lý vụ việc. Tuy nhiên để xác minh chính xác và chính thống, thẩm phán Lê Thị Dung đã gặp chính quyền địa phương để xác minh nhân thân, các mối quan hệ của vợ chồng anh C. nhưng địa phương không cung cấp được thông tin gì bất thường. Vụ ly hôn được giải quyết ngay sau đó theo đúng trình tự thủ tục.

Bỗng một ngày, gia đình chị T. đưa cháu bé bị bại não lên trụ sở tòa án “ăn vạ”. Gia đình cho rằng tòa đã tiếp tay cho anh C. ly hôn nhằm tẩu tán tài sản, thoái thác trách nhiệm. Đáng chú ý, vụ việc tố cáo anh C. quan hệ ngoài luồng, có con ngoài giá thú, tìm cách thoái thác trách nhiệm vẫn đang trong quá trình xác minh. Vụ việc sau đó đã phải tiến hành thủ tục kháng nghị, hủy bản án sơ thẩm ly hôn của vợ chồng anh C.

Theo thẩm phán Dung, vấn nạn ly hôn giả luôn gắn với các mưu đồ cụ thể nên đối tượng thực hiện rất tinh vi. Trong trường hợp nêu trên, vợ chồng anh C. đã lừa cả hàng xóm, cả khu dân cư, diễn cả vở kịch đánh nhau, cãi nhau trong liên tục hằng tháng trời. Mục đích là để sau ly hôn, tẩu tán tài sản, anh ta trắng tay nên nếu có xử ở vụ liên quan đến trách nhiệm cấp dưỡng, rất khó để áp dụng biện pháp cưỡng chế.

Ly hôn giả - con dao hai lưỡi?

Nhiều vụ ly hôn giả để kết hôn với người nước ngoài nhằm mục đích nhập quốc tịch vào những nước phát triển sau đó, bảo lãnh đưa vợ, hoặc chồng (đã ly hôn giả) sang sinh sống tại nước sở tại. Đây là chiêu trò đã được không ít cặp vợ chồng dàn dựng, sau đó bị phát hiện, ngăn chặn và xử phạt hành chính theo quy định của Luật Hôn nhân gia đình. Tuy nhiên, việc phát hiện ly hôn giả rất khó khăn, ngay cả chế tài xử lý cũng chưa thực sự nghiêm, đủ tính răn đe.

Thực tế cho thấy, từng có những vụ ly hôn giả mang đến hậu quả thật. Đó là những trường hợp, sau khi người đàn ông chia hết tài sản cho vợ nhằm trốn tránh nghĩa vụ đã sa bẫy của chính vợ mình. Hay cũng có những người vợ tin chồng, chấp nhận ly hôn để chồng xuất ngoại, nhập quốc tịch, kết hôn với người nước ngoài, sau đó mất luôn chồng.

Lại cũng có trường hợp, bà B. ly hôn giả với chồng, sau đó chồng về quê kết hôn giả với bà C. Bà B. sau đó về quê sống với chồng thì bị bà C. đánh ghen “ngược”, khởi kiện ra tòa. Những tình huống như thế, tòa phải căn cứ vào đăng ký kết hôn để phát quyết. Bà B. từ vợ hợp pháp thành vợ bất hợp pháp, từ ly hôn giả thành ly hôn thật, hậu quả một mình phải gánh chịu.

Trường hợp vợ chồng vẫn còn tình cảm, chung sống với nhau nhưng lại quyết định ly hôn nhằm trốn tránh một nghĩa vụ hoặc để thực hiện mục đích khác nào đó thì được xem là ly hôn giả tạo.

Theo thẩm phán Lê Thị Dung, trên thực tế, tòa rất khó xác định và chứng minh việc vợ chồng đồng thuận ly hôn là ly hôn giả tạo, một khi cả hai đã bàn bạc, thống nhất nhau sẽ tạo ra những chứng cứ rất thuyết phục và hợp lý.

Khi phát hiện có hành vi ly hôn giả tạo, người bị ảnh hưởng quyền lợi có thể tố cáo hành vi trái pháp luật này. Ngoài bị xử phạt hành chính tới 20 triệu đồng thì số lợi bất hợp pháp vợ chồng có được do thực hiện hành vi ly hôn giả tạo cũng bị buộc phải nộp lại theo quy định.

Quy định là vậy nhưng theo một số chuyên gia pháp lý, việc xử phạt các trường hợp ly hôn giả tạo cũng không dễ vì khó tìm căn cứ chứng minh đó là ly hôn giả. Điều quan trọng là các cặp vợ chồng cần tìm hiểu kỹ trước khi quyết định ly hôn để không phải rơi vào cảnh ly hôn giả nhưng những hệ lụy phải gánh chịu là thật.