Công trình cao tầng, siêu cao tầng tiềm ẩn những nguy cơ mất an toàn PCCC

(NSMT) - Bộ Xây dựng, Báo Xây dựng vừa phối hợp với Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường tổ chức Hội thảo “Phòng cháy, chữa cháy cho công trình cao tầng - Thực trạng và giải pháp”.

Mở đầu phần thảo luận, đại diện Bộ Công an, Đại tá Bùi Quang Việt – Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ chia sẻ với vai trò là đơn vị trực tiếp quản lý, chịu trách nhiệm trong công tác PCCC và cứu nạn cứu hộ.

Về thực trạng PCCC nhà cao tầng, tốc độ đô thị hóa cao, mật độ dân số, mật độ xây dựng gia tăng dẫn đến nhu cầu lớn cho việc phát triển công trình nhà ở, trong đó có công trình nhà cao tầng, siêu cao tầng để tận dụng tối đa quỹ đất, tạo diện mạo hiện đại, phát triển cho các đô thị. Theo thống kê đến tháng 12/2020, cả nước có 3.618 nhà cao tầng và siêu cao tầng tại 55 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Trong đó có 3.335 nhà cao từ 10-29 tầng, 283 nhà cao từ 30 tầng trở lên. Các công trình cao tầng, siêu cao tầng được sử dụng với nhiều mục đích, công năng đa dạng thường được đầu tư xây dựng dưới dạng các tổ hợp với nhiều tiện ích, công năng khác nhau trong tổng số 3.618 công trình cao tầng, siêu cao tầng có 1.106 nhà chung cư, chiếm 30,75%. 935 công trình là nhà nghỉ, khách sạn chiếm 25,8%; 747 nhà văn phòng chiếm 20,6%, 594 nhà công trình hỗn hợp chiếm 16,42%; 56 công trình giáo dục chiếm 1,55%. 64 bệnh viện chiếm 1,77%, 116 nhà có công năng khác chiếm 3,21%.

Với đặc điểm của nhà cao tầng là công năng đa dạng, phức tạp, thường xuyên tập trung đông người, với đặc điểm về độ tuổi, nhận thức, sức khỏe khác nhau, cũng như việc bố trí mặt bằng, lối, đường thoát nạn phức tạp mà công trình cao tầng, siêu cao tầng luôn tiềm ẩn những nguy cơ mất an toàn PCCC. Thực tế những vụ cháy nhà cao tầng trên Thế giới và ở Việt Nam cho thấy mức độ nguy hiểm cháy, diễn biến phức tạp gây ra nhiều khó khăn cho người dân sinh sống trong tòa nhà khi có sự cố cháy nổ xảy ra.

Ngoài các yếu tố về đặc điểm kiến trúc, một trong những yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến công tác PCCC ở nhà cao tầng là ý thức của người đứng đầu cơ sở, đơn vị quản lý vận hành công trình.

Thời gian qua, mặc dù ý thức chấp hành quy định của pháp luật về PCCC ở nhà cao tầng được nâng cao lên đáng kể, tuy nhiên sau khi kiểm tra vẫn còn tồn tại một số vi phạm thiếu sót phổ biến như: Điều kiện giao thông chữa cháy, khoảng cách an toàn về PCCC… còn nhiều bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu phương tiện chữa cháy, cứu nạn cứu hộ hiện nay về hoạt động chữa cháy.

Cục Cảnh sát PCCC luôn xác định và đề cao phương châm 4 tại chỗ: Lực lượng tại chỗ, hậu cận tại chỗ, phương tiện tại chỗ và chỉ huy tại chỗ. Khi có sự cố xảy ra, Cục Cảnh sát PCCC đã xây dựng các phương án chữa cháy, huy động nhiều lực lượng, phương tiện để kịp thời ứng phó, xử lý.

Nguyên nhân tồn tại phải kể đến: Ở Việt Nam, nhiều công trình cao tầng hoạt động trong nhiều năm (chung cư mini, văn phòng khách sạn, nhà nghỉ cao tầng), nhà dân sau một thời gian sử dụng lại chuyển đổi mục đích kinh doanh và chưa đảm bảo các điều kiện tiêu chuẩn, quy chuẩn về PCCC.

Nhiều công trình xây dựng không đúng quy hoạch, giấy phép xây dựng, không đảm bảo các yêu cầu về an toàn PCCC, việc trang bị các thiết bị chưa đáp ứng đúng yêu cầu về an toàn PCCC hiện nay, hệ thống thiết bị điện, bảo trì bảo dưỡng, hệ thống báo cháy hư hỏng, thiếu đồng bộ trong quy hoạch xây dựng nên không đảm bảo về điều kiện giao thông khoảng cách, an toàn PCCC và nguồn nước PCCC.

Việc triển khai các quy định của pháp luật, tiêu chuẩn quy chuẩn về PCCC còn một số khó khăn, vướng mắc. Một bộ phận chủ đầu tư, cơ sở chưa thực hiện nghiêm các quy định về PCCC. Ý thức chấp hành quy định của pháp luật về PCCC của một bộ phận người lao động, người dân còn chưa cao. UBND cấp huyện, xã chưa làm hết trách nhiệm của mình trong việc giám sát, quản lý Nhà nước về PCCC.

Phối hợp giữa các Ban ngành vẫn còn mang tính hình thức, chưa thống nhất trong việc thẩm định, thẩm duyệt, phê duyệt quy hoạch, cấp giấy phép xây dựng, công tác thanh tra kiểm tra còn chưa được tốt.

Những giải pháp về đảm bảo PCCC cho công trình cao tầng: Thứ nhất cần tiếp tục củng cố hoàn thiện hành lang pháp lý để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước đối với các công trình cao tầng, đảm bảo sự đồng bộ thống nhất giữa các lĩnh vực như xây dựng, PCCC. Các cơ quan quản lý các cấp trong từng lĩnh vực từ Trung ương đến địa phương, Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch kiến trúc… cần tiếp tục tham mưu đề xuất sửa đổi.

Thứ hai là, tăng cường đẩy mạnh công tác phối hợp trong việc thẩm định, phê duyệt PCCC đối với các công trình xây dựng. Thống nhất việc thẩm định phê duyệt quy hoạch, cấp giấy phép xây dựng công trình nhà cao tầng, siêu cao tầng. Tăng cường công tác thanh tra kiểm tra công trình cao tầng để phát hiện những công trình được phê duyệt xây dựng sai giấy phép, không đảm bảo về công tác PCCC. Thực hiện công tác góp ý đối với nhà cao tầng, tránh tình trạng đã phê duyệt quy hoạch nhưng không đảm bảo an toàn PCCC. Kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm quy định pháp luật về PCCC. Các cơ quan quản lý Nhà nước cần mạnh tay có các biện pháp cưỡng chế đối với các trường hợp sai phạm.

Cuối cùng, các doanh nghiệp, đơn vị quản lý, cơ quan chức năng phải tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCCC, nâng cao nhận thức của chủ đầu tư trong công tác đảm bảo an toàn PCCC trong công trình nhà cao tầng.