Mưu sinh mùa lũ miền sông nước

(NSMT) - Mùa nước lũ được coi là một "món đặc sản" trong văn hóa của người miền Tây, mảnh đất phù sa Đồng bằng sông Cửu Long xưa kia đã chịu nhiều gian khó từ những con nước lớn nhưng cho đến nay nước lũ lại chính là mùa sinh nhai của nhiều người dân lao động tại các khu vực giáp biên như An giang, Đồng Tháp hay Long An,...

Mùa nước lũ, mùa nước nổi hay con nước lớn đều là những cái tên chỉ chung cho "mùa sinh kế" của những người dân lao động vùng ven các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Long An, nơi đón nhận trực tiếp "trái ngọt" từ con nước thượng nguồn sông Mekong. Đặc biệt những người dân khó khăn có ít hoặc không có đất canh tác cả năm lênh đênh chỉ trông chờ vào mùa lũ kiếm được con cá linh, bó bông súng để có thêm thu nhập lo cho gia đình.

Mùa nước nổi thường bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch mang về cho bà con nhiều sản vật tôm, cua, cá, lươn, ếch đồng, hay những loại thực vật thủy sinh như bông súng, hẹ nước,... theo dòng đổ từ thượng nguồn sông Mekong. Cùng thời gian này, những người dân thành phố dường như thật mệt mỏi vì nước thủy triều dâng, cuộc sống bị ảnh hưởng khá nhiều thì đối với nhiều người dân quê đây mới chính là mùa sinh kế, vạn vật được thay áo mới và sinh sôi tươi tốt. Năm nào lũ thấp, lũ không về bà con coi như thất nghiệp, túng thiếu đến bỏ xứ rời về phía Sài Gòn - miền Đông để kiếm ăn, kiếm mặc.

Vài năm trước khi vắng lũ, bà con vùng biên giới các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Long An không thể trông đợi gì vào con nước, tôm cá chẳng thấy, lú, lọp, dớn đem bỏ xó nên đã kéo nhau đi Sài Gòn - miền Đông xin làm ở các khu công nghiệp để tìm kế sinh nhai. Những người "quá tuổi" như bị bỏ rơi lại quê nhà vẫn bám trụ theo dòng nước lũ vì niềm thương đã ngấm trong máu, nét văn hóa in hằn trong tiềm thức của một người con miền Cửu Long.

Nước lũ dội về khiến cho bà con nghèo thấy ấm lòng hơn bao giờ hết, cả năm chỉ mong tới mùa nước nổi để kiếm ăn, nhiều gia đình nghèo không có đất canh tác nên chỉ có thể đợi con nước chở cá tôm về, gọi là lũ nhưng ai nấy cũng thực hớn hở khi nghe nhắc. Năm nay lũ về cao hơn dường như khiến bà con nông dân phấn khởi hơn rất nhiều so với năm trước khi dịch bệnh còn phức tạp và nước cũng chẳng tràn đồng. Mùa nước nổi, đời sống bà con vùng thượng nguồn vô cùng sôi nổi, những dớn cá linh, lọp tôm, trúm lươn "lúc nhúc", giỏ chuột, ếch,... nặng tay mang về cho người dân nguồn thu nhập dồi dào và còn là "của để dành" cho mùa khô sắp tới.

Mùa nước lũ miền Tây không chỉ là "mùa sinh kế" đối với người lớn mà còn là những kỷ niệm khó quên của một thời ấu thơ của đám trẻ nhỏ "rồng rắn lên mây", những ngày trốn học lội nước giăng câu đặt lọp, những buổi phụ mẹ hái bông điên điển về đổ bánh xèo với tép rong hay cùng nhau bì bõm tập bơi giữa đồng nước mênh mông với vài thân cây chuối bự hơn người,... Tất cả đều trở thành kỷ niệm đẹp để sau này mỗi khi nhớ về đều khiến người ta bồi hồi, một thời gian khó nhưng nụ cười không bao giờ tắt trên môi.

Về miền Tây mùa nước nổi chắc chắn sẽ là những trải nghiệm cực kỳ ấn tượng dành cho khách du lịch khi vừa được thưởng thức nhiều món ăn đặc trưng theo mùa vừa được tham gia các hoạt động thú vị ngoài trời. Đặc biệt có dịp ghé lại dừng chân ở nhà người dân nào đó, cảm giác sáng ra ngồi trước nhà câu cá rồi cả ngày được hưởng trọn thành quả đó sẽ thích thú làm sao, canh chua cá linh bông điên điển, cá hủn hỉn kho lạt, kho khô,... đều thật bắt cơm khiến bạn không thể ngừng gắp được. 

Những ngày nước nổi, bà con nông dân ngâm mình trong nước nhiều giờ liền để thu hoạch hẹ nước, bông súng theo nước dâng có khi cao quá đầu người, nhiều buổi tinh mơ neo xuồng dỡ chài hay khi với dài tay rung bông điên điển rụng vàng rực phủ kín xuồng rồi đem thẳng tới cho thương lái mà chẳng kịp tạt qua nhà để bớt lại, thậm chí chỉ mót lại phần dư sau khi đã cân bán đem về nhà ăn. Tuy vậy những người lao động nghèo lại thấy vui với cuộc sống mưu sinh trên dòng sông quê, mệt một chút, cực một chút nhưng con cái được đủ ăn đủ mặc không thua kém bạn bè đã giúp cho họ cảm thấy tự hào và quên hết muộn phiền. Nhiều hơn tất thảy còn là tình yêu quê hương, yêu dòng sông quê, yêu con nước từ trong tiềm thức, từ những ngày còn nhỏ dại đã chẳng muốn rời xa, miền Tây mùa nước nổi luôn là bức tranh đẹp đa sắc màu gây ấn tượng mạnh mẽ với khán giả khắp bốn phương.