Rô Băm – Nghệ thuật sân khấu độc đáo của người Khmer
Thứ sáu, 30/09/2022, 20:29 PM
(NSMT) - Sân khấu Rô Băm được nhiều người yêu thích và cuốn hút bởi nét đặc sắc ẩn chứa qua các điệu múa và những chiếc mặt nạ. Tính đến thời điểm hiện tại, loại hình này chỉ còn tập trung ở các tỉnh Kiên Giang, Trà Vinh và Sóc Trăng.
Sân khấu Rô Băm là loại hình nghệ thuật cổ của người Khmer vùng đồng bằng sông Cửu Long, có tuổi đời trên 100 năm và còn có tên gọi khác là Rom Rô Băm, hay còn gọi là hát rằm, hát riêm kê. Trong đó, đoàn nghệ thuật Robam Khmer Resmay Bưng Chông ở ấp Bưng Chông, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng của gia đình Nghệ nhân Ưu tú Lâm Thị Hương vẫn còn đang được gìn giữ, bảo tồn và phát triển. Đoàn được thành lập vào năm 1933, được truyền thừa đến đời thứ 6 và trưởng đoàn Lâm Thị Hương chính là người đã giữ lửa cho nghệ thuật này trong suốt bao năm nay.
Trang phục biểu diễn loại hình nghệ thuật Rô Băm của dân tộc Khmer. Ảnh: Báo dân tộc.
Điểm thu hút của loại hình nghệ thuật sân khấu Rô Băm chính là những chiếc mặt nạ của các diễn viên khi họ hóa thân vào nhân vật. Một số mặt nạ được sử dụng trong các vở diễn như mặt nạ chằn, mặt nạ khỉ Hanuman, mặt nạ hoàng tử, mặt nạ công chúa…
Nội dung của vở diễn thường đặc tả lại các tích xưa về tiên, phật, vua, chúa, hoàng tử, công chúa, hay các con vật như chằn, khỉ, chim đại bàng… Với mô-tip sẽ có hai thế lực thiện và ác chống đối nhau và cuối cùng thiện vẫn luôn thắng ác.
Được biết vào năm 2007, Đoàn đã được Cục Di sản văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) chọn mời tham gia trình diễn tại “Lễ hội đời sống dân gian Smithsonian” ở Mỹ với chủ đề “Mê Công - Dòng sông kết nối các nền văn hóa”. Năm 2008, ngành văn hóa đã xây dựng dự án bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể đối với sân khấu Rô Băm và đã được “Quỹ Đan Mạch hỗ trợ văn hóa vùng và dân tộc ít người” tài trợ để mua sắm trang phục và đạo cụ biểu diễn. Đến năm 2010, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã mở lớp tập huấn để các nghệ nhân đoàn Rô Băm tại Bưng Chông truyền dạy cho những diễn viên Đoàn nghệ thuật Khmer tỉnh và người dân yêu thích loại hình nghệ thuật này. Đến năm 2019, nghệ thuật Rô Băm của người Khmer Sóc Trăng vinh dự được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.
Nghệ thuật Rô Băm đa dạng sân khấu biểu diễn. Ảnh: Internet.
UBND tỉnh Sóc Trăng cũng đã công nhận nghệ thuật Rô Băm của doanh nghiệp tư nhân Đoàn nghệ thuật Robam Khmer Resmay Bưng Chông ở ấp Bưng Chông, xã Tài Văn, huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng của gia đình Nghệ nhân Ưu tú Lâm Thị Hương là sản phẩm thuộc bộ sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng. Đây là điểm du lịch đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao - một tín hiệu đáng mừng cho loại hình Nghệ thuật sân khấu Khmer Nam Bộ.
Điểm thu hút của loại hình nghệ thuật sân khấu Rô Băm chính là những chiếc mặt nạ của các diễn viên khi họ hóa thân vào nhân vật. Ảnh: Báo Dân tộc và phát triển.
Bên cạnh đó, vào tháng 3/2019, với những đóng góp của mình, bà Lâm Thị Hương đã vinh dự được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. “Tuy là đoàn gia đình, sân khấu rất đơn giản nhưng chúng tôi được khán giả và bà con Khmer ủng hộ đông đảo qua các suất hát vì chúng tôi biểu diễn bằng cả trái tim và niềm đam mê của mình và tôn trọng khán giả. Đã đứng trên sân khấu phải diễn thực sự nhiệt tình, nghiêm túc, phục vụ hết sức, góp phần duy trì bộ môn này cho thế hệ mai sau. Vì nghệ thuật sân khấu Rô Băm là loại hình nghệ thuật cổ điển của người Khmer đồng bằng sông Cửu Long, có vị trí quan trọng trong đời sống tâm linh, tinh thần; là món ăn tinh thần không thể thiếu trong những lễ, hội của người Khmer” - nghệ nhân Lâm Thị Hương chia sẻ.
Nghệ nhân Ưu tú Lâm Thị Hương (thứ 2 từ trái qua) đang cùng đoàn biểu diễn. Ảnh: Báo Sóc Trăng.
Loại hình sân khấu nghệ thuật Rô Băm của bà con đồng bào Khmer nói chung và bà Lâm Thị Hương nói riêng đã chung tay góp phần vào công cuộc gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc. Bên cạnh đó còn góp phần phát huy được các giá trị truyền thống, đáp ứng nhu cầu văn hóa, thẩm mỹ và là nền tảng cho các loại hình nghệ thuật khác của người Khmer ra đời và phát triển, điển hình là nghệ thuật sân khấu Dù Kê....
Đi tìm tô phở chuẩn Bắc giữa Sài Gòn
Cách đây vài hôm, tôi có chuyến công tác từ miền Tây lên TP.HCM. Khi nghe bảo “tôi thèm tô phở chuẩn vị Bắc”, chị Hương Giang, một đồng nghiệp cũ đã “nhanh như cắt” đưa tôi đến một quán phở có tên là Phát Tài (quán tọa lạc tại số 34 - 36 đường Trần Hưng Đạo, Q.1, TP.HCM).
Hành trình đi vào danh sách 100 món ăn ngon thế giới của bánh mỳ Việt
Từ một món ăn được du nhập từ phương Tây, bánh mỳ đã từng bước hòa nhập vào văn hóa ẩm thực của người Sài Gòn để trở thành một trong những món ăn phổ biến và thông dụng nhất trên mảnh đất này. Càng đặc biệt hơn khi nó được chuyên trang ẩm thực Taste Atlas nổi tiếng thế giới đánh giá cao nhất với 4,6/5 sao trong 100 món bánh mì kẹp ngon nhất thế giới (Top 100 sandwiches in the world).
Vì sao du khách miền Tây thích đi núi Bà Đen?
Được mệnh danh là "nóc nhà Nam Bộ", núi Bà Đen được xem là điểm hội tụ linh khí đất trời, thế nên hàng năm, từ tháng Giêng cho đến tháng 3, rất nhiều du khách từ các tỉnh miền Tây Nam bộ đổ về đây tham quan, dâng lễ.
Du khách miền Tây ‘rục rịch’ lên kế hoạch đi Tây Bắc ngắm hoa ban
Tháng 3 là thời điểm hoa ban - biểu tượng cho vùng Tây Bắc nói chung và tỉnh Điện Biên nói riêng bắc đầu nở rộ.
Mỹ Quỳnh Safari – Thế giới hoang dã giữa đồng bằng
Từ một chi tiết rất nhỏ liên quan đến tuổi thơ của cô con gái, ông Ngô Trí Dũng, Chủ tịch Hội đồng Công ty Cổ phần vườn thú Mỹ Quỳnh (Mỹ Quỳnh Safari) đã biến vùng đầm lầy đầy phèn chua ở xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An, thành một 'thế giới hoang dã' giữa đồng bằng.
Thắt chặt quản lý hoạt động du lịch tại Chợ nổi Cái Răng nhằm đảm bảo an toàn và trật tự
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ vừa gửi văn bản đề nghị UBND quận Cái Răng chỉ đạo cơ quan chuyên môn thuộc quận, tiến hành kiểm tra, xác minh, nhắc nhở, chấn chỉnh các hoạt động du lịch đối với các ghe, tàu, bè đang hoạt động tại khu vực chợ nổi Cái Răng trong việc tuân thủ các quy định pháp luật hoạt động kinh doanh.
Festival Nghề Muối Việt Nam – Bạc Liêu 2025: Nâng tầm quan trọng của muối trong đời sống mỗi gia đình
(NSMT) - Festival Nghề Muối Việt Nam – Bạc Liêu 2025 là dịp đặc biệt để tôn vinh và giới thiệu giá trị của muối trong các lĩnh vực như du lịch, y tế và ẩm thực. Sự kiện này không chỉ khẳng định vai trò thiết yếu của muối mà còn góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của nó trong đời sống hàng ngày của mỗi gia đình.
Tin đọc nhiều
