Tết Chol Chnam Thmay - Lễ hội lớn, đặc sắc của đồng bào Khmer
Thứ ba, 18/04/2023, 16:37 PM
(NSMT) - Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay năm 2023 của đồng bào Khmer diễn ra từ ngày 14 - 16/4/2023 (nhằm ngày 24, 25 và 26 tháng 2 âm lịch) với nhiều hoạt động văn hoá, thể thao, văn nghệ đặc sắc, làm cho không khí Chol Chnam Thmay thêm phần vui tươi, phấn khởi.
Tết Chol Chnam Thmay vừa là ngày mở đầu năm mới, mở đầu thời vụ, cũng là ngày hạnh phúc, tươi vui nhất trong năm của đồng bào Khmer tại TP. Cần Thơ. Cũng như các dân tộc anh em, đón năm mới, đồng bào Khmer ở TP. Cần Thơ trang hoàng nhà cửa và thực hiện những nghi thức truyền thống, hy vọng một năm mới với nhiều may mắn, sung túc hơn. Tết Chol Chnam Thmay diễn ra trong 3 ngày, nếu năm nhuận sẽ có 4 ngày.
Thượng tọa Lý Hùng - Uỷ viên Hội đồng Trị sự, Phó Trưởng ban Pháp chế Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây thực hiện nghi thức tắm Phật nhân dịp tết Chol Chnam Thmay đón mừng năm mới theo phong tục truyền thống của đồng bào Khmer.
Các Phật tử cùng nhau lau sạch, rửa các bức tượng Phật.
Sau nghi thức tắm Phật xong, các sư sãi trong chùa tiếp tục thực hiện nghi thức tắm hoặc rửa tay chân cho sư trưởng để thể hiện tinh thần tri ân, hiếu kính.
Bà con phật tử dâng cơm cho sư.
Khóa kinh Băngsokol đại lễ cầu siêu các tháp cốt (Chét Đây).
Đại lễ Băngsokol rút vải cầu siêu.
Tiết mục phục dựng nguồn gốc Tết Chol Chnam Thmay.
Cả nhà cùng nhau quây quần ăn cơm tại chùa trong ngày Tết Chol Chnam Thmay.
Thượng tọa Lý Hùng - Uỷ viên Hội đồng Trị sự, Phó Trưởng ban Pháp chế Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trụ trì chùa Pitu Khôsa Răngsây tặng quà cho à con lao động khó khăn.
Các em nhỏ được gia đình đưa đến chùa đón Tết Chol Chnam Thmay.
Xong phần lễ, mọi người cùng nhau tham gia trò chơi té nước cầu mong may mắn trong năm mới.
Ngày thứ nhất, gọi là Săng Cran hay Maha Săng Cran có nghĩa là “ngày bước sang, tức là năm cũ bước sang năm mới; ngày đón mừng Chư Thiên (Kế Mi Ra Dê Vi) Thần vệ nữ, theo tục lệ dân gian thường gọi là ngày “đón Chư Thiên năm mới”. Tất cả những việc làm để cúng dường trong 3 ngày Tết như: Đặt bàn vọng Thiên gồm nhang đèn, hoa quả, nước, bánh tét, bánh ít các loại (trước sân chùa hoặc sân nhà những nơi thích hợp).
Ngày thứ hai, gọi là ngày Varavanapata là ngày giao thời, ngày quá độ hay ngày bàn giao công việc giữa Chư Thiên đã mãn nhiệm và vị Thần vệ nữ. Ngày này, bà con làm lễ dâng cơm và đắp núi cát. Mỗi gia đình làm cơm dâng cho các vị sư; sãi ở chùa vào buổi sớm và trưa. Trước khi ăn, các nhà sư tụng kinh làm lễ tạ ơn những người làm ra vật thực, những người mang vật thực đến cho nhà chùa. Buổi chiều, tổ chức lễ đắp núi cát để tìm phúc duyên. Mọi người đắp cát thành nhiều ngọn núi nhỏ theo tám hướng và một núi ở trung tâm, tượng trưng cho vũ trụ. Tục này có dẫn chứng theo tích lâu đời biểu lộ ước vọng cầu mưa, cầu phúc của con người. Để chuẩn bị cho việc xây núi cát cần phải chuẩn bị sẵn và đầy đủ những vật liệu như tre, cát (chọn lấy loại cát tốt và ẩm), giấy màu để cắt làm lá phướng, hóa sen, hoa huệ... Sau khi đã chọn được nơi trống thoáng, rộng rải, mọi người họp lực nhau cùng làm theo sự điều khiển của ông Achar hoặc một người thạo và phải hoàn tất trước ngày hoặc trước giờ giao thừa
Khi đã chọn xong chỗ thích hợp trong sân chùa, chư Phật tử (có thể dùng thau nhỏ) hốt cát đem đổ thành đống cao (không có qui định kích cở lớn nhỏ hay cao thấp, muốn làm cở nào tùy thích), có một hoặc hai người thao việc dùng que hoặc dùng thay nén, vuốt đống cát cho thành hình “quả núi”. Ở trên đỉnh, sườn và xung quanh chân núi có cấm hoa, phướng và nhang đèn. Xung quanh bên ngoài núi cát có làm hàng rào bằng tre hình vuông bốn góc bằng nhau và trang trí bằng tàu dừa hoặc lá cây (ở thành thị dùng tàu dừa, ở nông thôn thường dùng lá cây “cần thẳng”) và có chừa 4 ngõ Đông Tây, Nam Bắc để cho Phật tử ra vào thấp nhang đèn cúng dường trong 3 ngày Chol Chnam Thmay.
Sau khi đã hoàn tất núi cát trước giờ giao thừa chư Phật tử tề tựu tại phía trước cửa Đông của núi cát, ông Achar lấy 1,50" hoặc 2m vải trắng choàng chéo quả núi cát và ghim hai đầu lại cho dính nhau, tiếp theo đọc bài Kinh gọi là “Bà lây poát sây ma” có nghĩa là “khoanh vùng lãnh giới núi cát” để ngăn ngừa lũ phi nhơn, ngạ quỷ, yêu ma xâm nhập vào quậy phá.
Ngày thứ ba, gọi là ngày Vara Lơng Sắc là ngày Thiên Can tức thời điểm chính thức của năm cũ đã hết và chuyển sang năm mới. Về Thiên Can thì người Khmer và Việt Nam có Thập Thiên Can và Thập Nhị địa Chi như nhau. Ngày này sẽ làm lễ tắm tượng Phật, tắm sư. Vào buổi sáng dâng cơm sáng cho các sư, họ tiếp tục nghe thuyết pháp. Chiều, đốt đèn nhang, dâng lễ vật, đưa nước có ướp hương thơm đến tắm tượng Phật. Biết ơn thương nhớ Đức Phật đồng thời gột rửa mọi điều không may của năm cũ, bước sang năm mới, mọi sự như ý.
Sau đó tắm cho các vị sư sãi cao niên. Sau lễ tại chùa, mọi người rước các nhà sư tới nghĩa trang, để thực hiện lễ cầu siêu cho linh hồn những người quá cố. Sau đó ai về nhà nấy, làm lễ tắm tượng Phật tại nhà mình, dâng cỗ chúc phúc ông bà cha mẹ, xin tha thứ những thiếu sót, lỗi lầm năm cũ. Trong các ngày này mọi người đi thăm hỏi lẫn nhau, chúc nhau tài lộc, sức khoẻ, phát đạt và cùng nhau tham gia các trò vui. Thời gian có khi kéo dài hơn tuần mới trở lại cuộc sống thường nhật.
Vĩnh Long phát động “Tuần lễ Áo dài, Áo bà ba” chào mừng 95 năm thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam
(NSMT) - Hướng tới kỷ niệm 95 năm thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (20/10/1930 - 20/10/2025), Ban Thường vụ Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) tỉnh Vĩnh Long vừa phát động “Tuần lễ Áo dài, Áo bà ba”, hoạt động diễn ra từ ngày 13 đến ngày 20/10/2025.
Trồng gần 30.000 cây rừng hưởng ứng ngày Quốc tế giảm nhẹ rủi ro thiên tai 13/10
Trong 3 tháng qua Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên Gaia đã trồng gần 30.000 cây gỗ lớn tại Vườn Quốc gia Cúc Phương, Vườn Quốc gia Xuân Liên, Khu Bảo tồn Thiên nhiên Tà Kóu và Khu Bảo tồn Thiên nhiên Văn hóa Đồng Nai. Đây là chuỗi hoạt động hưởng ứng Ngày Quốc tế Giảm nhẹ rủi ro thiên tai 13.10.
Nhà nghiên cứu Nhâm Hùng chia sẻ với sinh viên về vai trò của Đờn ca tài tử trong phát triển du lịch
(NSMT) - Trường Cao đẳng Du lịch Cần Thơ vừa tổ chức buổi giao lưu giới thiệu sách “Đờn ca tài tử trong không gian du lịch” của Nhà nghiên cứu - soạn giả Nhâm Hùng. Chương trình diễn ra trong không khí ấm áp, gần gũi, thu hút sự tham dự của đông đảo lãnh đạo, giảng viên, sinh viên nhà trường.
Nhà nghiên cứu Nhâm Hùng và tâm huyết đưa Đờn ca tài tử hòa nhịp cùng du lịch
(NSMT) - Ngày 4/10, tại Nhà sách Phương Nam Cần Thơ (phường Ninh Kiều), nhà nghiên cứu - soạn giả Nhâm Hùng đã ra mắt quyển sách “Đờn ca tài tử trong không gian du lịch” (NXB Văn học). “Đờn ca tài tử trong không gian du lịch” - công trình mới của nhà nghiên cứu Nhâm Hùng, là sự kết tinh của hơn nửa thế kỷ gắn bó với văn hóa Nam Bộ. Sách khái lược tiến trình phát triển Đờn ca tài tử, giới thiệu những danh cầm, danh ca tiêu biểu và đặc biệt gợi mở hướng kết hợp nghệ thuật truyền thống với hoạt động du lịch đương đại. Đây là tài liệu quý cho giới nghiên cứu, người làm du lịch và bạn đọc yêu mến văn hóa sông nước Cửu Long.
Chương trình nghệ thuật “Lời ca dâng Đảng” - Điểm nhấn văn hóa chào mừng thành công Đại hội Đảng bộ TP Cần Thơ
(NSMT) - Trong không khí rộn ràng chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ TP. Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Thành ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQVN TP. Cần Thơ chỉ đạo; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Lời ca dâng Đảng”.
Lễ Sen Đôn Ta năm 2025 - Dấu ấn đoàn kết, đổi mới và hội nhập của đồng bào Khmer Cần Thơ
(NSMT) - Chiều 22/9, tại Học viện Phật giáo Nam Tông Khmer (phường Ô Môn, TP. Cần Thơ), chương trình truyền hình trực tiếp Mừng Lễ Sen Đôn Ta năm 2025 đã diễn ra trong không khí trang trọng, đậm đà bản sắc dân tộc, với chủ đề “Mừng Lễ Sene Dolta - Đoàn kết, đổi mới, hội nhập và phát triển”.
Hội Đua bò Bảy Núi lần thứ 30: Ngày hội văn hóa - thể thao đặc sắc của đồng bào Khmer An Giang
(NSMT) - Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội Đua bò Bảy Núi tranh Cúp Truyền hình An Giang lần thứ 30 năm 2025 tại Sân đua bò xã Tri Tôn, tỉnh An Giang. Hội Đua bò Bảy Núi diển ra trong không khí tưng bừng, sôi động. Hàng ngàn khán giả trong và ngoài tỉnh đã đổ về cổ vũ, tạo nên bầu không khí náo nhiệt, rộn ràng trên vùng đất Bảy Núi.
Tin đọc nhiều
