Tìm về ký ức trận đánh tàu trên sông Tam Giang

Sông Tam Giang, huyện Năm Căn, Cà Mau là nơi đã chôn xác hàng trăm tàu Mỹ thời kháng chiến và đi vào huyền thoại. Trong đó, nổi tiếng là trận đánh tàu tại vàm rạch Chủ Mưu năm 1970.

Vào đầu năm 1969, Mỹ - ngụy đưa Lữ đoàn thủy quân lục chiến phối hợp với lực lượng đặc nhiệm Hải quân Mỹ chiếm lại Năm Căn và xây dựng căn cứ tiếp vận hải quân để thực hiện kế hoạch “bình định” khu vực rừng đước Năm Căn. Thực hiện phong trào “tìm tàu địch mà diệt” nhằm góp phần đánh bại chiến thuật “Hạm đội nhỏ trên sông” hay “Pháo đài thép di động” của Hoa Kỳ, nhiều thanh niên ở địa phương đã hăng hái tham gia vào Đội du kích Kênh 17 và phối hợp với các đơn vị chủ lực biến sông Tam Giang thành mồ chôn của nhiều hạm đội nhỏ của địch.

Ông Tăng Ngọc Điện, sinh năm 1951, nguyên chiến sĩ Đội du kích Kênh 17, cho biết: “Tôi sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Tam Giang, khi nhìn cảnh quê hương bị giặc tàn phá thì bản thân không thể nào chịu được. Do vậy, tôi đã tiếp bước người thân trong gia đình tham gia hoạt động cách mạng khi mới 15 tuổi. Nhớ lại khi đó, bọn giặc Mỹ luôn coi vùng rừng đước Năm Căn là “rừng Việt Cộng” nên luôn thả bom hóa học khắp nơi. Chẳng những vậy, chúng còn tìm cách cắt đứt viện trợ của ta vào chiến khu rừng đước. Khi Đội du kích Kênh 17 được thành lập nhằm chiến đấu, hỗ trợ cho công tác tiếp tế vũ khí, lương thực cho quân ta, tôi đã xung phong tham gia. Đến bây giờ, tôi vẫn nhớ mãi những năm tháng cùng đồng đội chiến đấu, đi “săn tàu” giặc và diệt được gần 40 tên địch. Cùng với đó là những ký ức về trận đánh phục kích tại rạch Chủ Mưu, chặn đánh đoàn tàu 09 chiếc, trong đó có 01 tiểu pháo hạm là sở chỉ huy mang số 228 được trang bị tối tân, chạy từ Năm Căn đến cửa Bồ Đề. Với ý chí và tinh thần quyết tâm chiến đấu, cuối cùng đơn vị của tôi đã tiêu diệt được chiếc tiểu pháo hạm và 04 chiếc tàu đi cùng, tên trung tá chỉ huy người Mỹ bị bắn chết tại chỗ, những chiếc tàu còn lại thì nối đuôi nhau bỏ chạy và để lại xác của hơn 240 tên địch. Chiến thắng này khiến bọn giặc phải khiếp sợ và không còn nghênh ngang nữa. Riêng bản thân tôi thì cảm thấy rất vui mừng vì mình đã cùng đồng đội lập nên chiến công vẻ vang trên sông Tam Giang, góp phần hỗ trợ chi viện và bảo toàn lực lượng cho quân ta”.

Ông Huỳnh Chí Nguyện, sinh năm 1953, nguyên chiến sĩ Đoàn 962, cho biết: “Để có thể chiến đấu với bọn giặc Mỹ trên sông Tam Giang, Đoàn 962 của tôi đã tăng cường phối hợp, hỗ trợ cho Đội du kích Kênh 17. Nhớ lại khi đó, chúng tôi phải cố gắng vượt qua mọi khó khăn để tiến đánh phục kích mà không bị phát hiện. Các đồn bót của bọn giặc đóng bên sông luôn bố trí ống nhòm để quan sát từ xa. Tuy vậy, chúng vẫn không hề biết anh em chúng tôi bí mật ngụp lặn dưới nước để tiến hành phục kích. Trận đánh tàu tại rạch Chủ Mưu khi đó quả thật rất ác liệt, tôi cùng những người đồng chí, đồng đội đều cố gắng tập trung chiến đấu hết sức mình để tiêu diệt bọn giặc ác ôn, không cho chúng cản bước làm ảnh hưởng đến công tác chi viện cho quân ta. Để góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang trên sông Tam Giang, tôi đã chứng kiến 06 người đồng đội ngã xuống, họ đã quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

Cùng với chiến thắng vẻ vang của trận đánh tàu trên sông Tam Giang tại rạch Chủ Mưu vẫn còn đó những mất mát, hy sinh. Sự quả cảm của những người lính năm xưa đã góp phần tô vẽ nên bức tranh hòa bình hiện tại. Mặc dù đã trở về với cuộc sống không tiếng súng, không chiến tranh, sống bình yên bên gia đình và có đôi lúc sức khỏe yếu, nhưng khi có người nhắc đến hoặc muốn tìm hiểu trận đánh tàu trên sông Tam Giang thì những người lính tham gia chiến đấu năm xưa giờ đã là những cựu chiến binh với nhiều chiến tích liền kể lại cuộc chiến oai hùng ấy một cách chi tiết. Qua đó, giúp thế hệ trẻ hôm nay càng thêm cảm thấy tự hào khi được nghe chính những nhân chứng lịch sử kể lại câu chuyện hào hùng ấy.

Trận đánh tàu trên sông Tam Giang năm 1970 là chiến thắng lớn, vẻ vang, góp phần tô thắm thêm trang sử vàng chói lọi truyền thống Anh hùng lực Lượng vũ trang nhân dân xã Tam Giang, huyện Năm Căn ngày nay. Địa điểm trận đánh tàu trên sông Tam Giang tại vàm rạch Chủ Mưu năm 1970 hiện đã được công nhận Di tích Lịch sử cấp tỉnh. Đây cũng là nơi để những những người lính chiến đấu năm xưa có dịp tụ họp và tìm lại ký ức về trận đánh tàu với giặc Mỹ. Đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ.