Nhà cổ 173 năm tuổi bên sông miền Tây

Căn nhà bên bờ sông Phú An là nơi sinh sống của 8 thế hệ gia đình ông Ba Đức, pha trộn dấu ấn kiến trúc Việt - Hoa - Pháp cuối thế kỷ 19.

Nhà cổ Ba Đức nằm trên con đường nhỏ, mặt hướng sông, cách trung tâm huyện Cái Bè khoảng ba km (tương đương 20 phút ngồi thuyền hoặc 10 phút chạy xe máy). Nhà xây dựng năm 1850 và trùng tu năm 1938, vài năm trở lại đây được dùng phục vụ tham quan, du lịch.

Từ cổng vào đến sân, nhà phủ ngập sắc xanh của nhiều loài cây, cỏ. Ông Ba Đức, chủ nhân ngôi nhà, cho biết mảnh đất tiên tổ để lại rộng hai mẫu (xấp xỉ 7.200 m2), gồm sân vườn, gian nhà thờ phía trước và gian sinh sống phía sau.

Cửa chính bước vào nhà được đánh dấu bằng bậc thang tứ cấp rộng, vừa tạo điểm nhấn mỹ cảm vừa mang mục đích trong thi công. Nền nhà cao hơn mặt đất hơn 10 cm, để tránh nước tràn vào nhà khi mùa lũ về, cũng là chống côn trùng. Xưa kia, trước khi lát nền nhà, gia chủ rải một lớp muối bên dưới, trước là để chống ẩm mốc, sau là làm mát sàn những ngày nắng nóng.

Ông Ba Đức, 77 tuổi, thuộc thế hệ thứ sáu sinh sống tại nhà cổ. Ông hiện sống ở đây cùng các con cháu, chăm lo cho căn nhà của gia tộc.

Ông Ba Đức cho hay các cột gỗ trong nhà làm bằng gỗ căm xe Lào, chịu nước tốt, trường tồn hơn 170 năm. Căn nhà nguyên bản không quá cao. Nhưng chịu ảnh hưởng gu nhà ở của người Pháp thời Đông Dương, gia chủ nâng trần nhà cao lên trong lần trùng tu năm 1938, giúp nhà nhiều ánh sáng, thoáng khí, đông ấm, hạ mát.

Chính diện của căn nhà là ban thờ trời đất và tiên tổ, với tủ thờ, bài vị, câu đối đều là đồ gỗ cổ. Hai câu đối hai bên gian thờ lần lượt là "Tích đức thắng di kim xứ thế đang đạo tư mã tuần - Vi thiện dĩ vi bảo trì thân nghi tỉnh sở thư ngôn", đại ý khuyên răn con người tích đức đáng quý hơn tiết kiệm tiền bạc, làm việc thiện đáng giá như lưu giữ châu báu.

Về cơ bản, tường nhà được giữ nguyên vẹn từ năm 1938. Nếu tường bám bẩn, chủ nhà sơn lại màu trắng, riêng phần hoa văn không động tới.

Phòng nhỏ phía sau ban thờ đặt một tủ gỗ, bên trong bày vài chục loại chén, bát, đĩa, ấm gốm sứ cổ tráng men xanh.

Một sập gỗ khác được đặt ở giữa phòng, bên trên lồng nhiều ảnh của gia đình, kèm cây đàn nguyệt quen thuộc của nghệ thuật đờn ca tài tử. Bàn gỗ kế bên bày kín các cuốn sách về Phật giáo. Ông Ba Đức thông thạo tiếng Anh, tiếng Pháp và chữ Hán - Nôm từ thời đi học, còn con trai ông hiện là tiến sĩ ngành Phật học.

Gian nhà tham quan đằng trước được nối với gian nhà sinh hoạt của gia chủ ở đằng sau bằng con đường nhỏ có cột nhà, mái che cổ kính. Năm 1946, góc sân này từng bị cháy trong một trận càn quét của lính Pháp. Mái nhà và cột nhà đến nay vẫn còn vết khói đen ám vào của ngày ấy.

Dọc bờ sông Phú An hiện còn 7 căn nhà cổ thuộc huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Nhưng chỉ nhà cổ Ba Đức và nhà cổ Ba Kiệt mở cửa đón du khách với giá vé tham quan 22.000 đồng/người. Tháng 10-11 là thời điểm nhà cổ đông khách nhất trong năm, với cả khách ngoại quốc lẫn nội địa.

Du khách có thể ghé nhà cổ Ba Đức bằng xe máy hoặc thuyền, ngoài ra có thể kết hợp việc tham quan nhà với tour trải nghiệm sông nước ở huyện Cái Bè, gồm với hai lựa chọn thuyền tham quan: Cai Be Princess hoặc Sông Xanh.

Hai loại hình đều đưa khách đến thăm các nhà cổ ven sông, xưởng làm kẹo dừa, lò gạch, chợ nổi, thưởng thức trái cây miền Tây và dùng bữa trưa tại nhà hàng kiến trúc Indochine.

Thuyền Cai Be Princess (ảnh) áp dụng cho hai người trở lên đi tour trong ngày. Thuyền Sông Xanh là dạng thuyền lưu trú, nghỉ dưỡng trên sông trong hai ngày một đêm.

Theo Phong Kiều/ ngoisao.vnexpress.net

Xem bài viết gốc tại đây