Tết Thanh minh có phải là Tết Hàn thực không ?
Thứ năm, 04/04/2024, 14:24 PM
(NSMT) - Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực gần nhau, có những năm bị trùng ngày, khiến nhiều người cho rằng Tết Thanh Minh và Tết Hàn Thực giống nhau, nhưng số khác lại khẳng định là không. Vậy Tết Hàn Thực có phải là Tết Thanh Minh không ?
Theo các nhà nghiên cứu, Tết Hàn thực và Tết Thanh minh là hai dịp lễ tách biệt, nhưng đều là những ngày lễ có nguồn gốc từ văn hóa Trung Hoa cổ đại.
Tết Thanh minh
Tết Thanh Minh không phải là ngày lễ tết lớn trong năm, nhưng nó lại mang đậm nét đẹp văn hóa của người Việt Nam. Tết Thanh Minh cũng không có ngày cố định thời gian, mà là ngày đầu tiên của tiết Thanh minh, nó có thể rơi vào mùng 4 hoặc mùng 5/4 dương lịch (sau khi kết thúc tiết Xuân phân).
Theo quan niệm của các nước phương Đông, một năm có 24 tiết khí, trong đó Thanh minh là tiết khí thứ 5, bắt đầu sau ngày Lập xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày.
Người xưa chọn ngày đầu tiên của tiết Thanh minh để làm tết Thanh minh. Theo nghĩa đen, “thanh” là khí trong, còn “minh” là sáng sủa. Thanh minh nghĩa là trời mát mẻ, quang đãng.
Tiết thanh minh kéo dài khoảng 15 - 16 ngày và kết thúc vào khoảng 20-21/4 dương lịch (khi bắt đầu tiết Cốc Vũ).
Vào ngày Tết Thanh minh nhiều gia đình cùng nhau đi tảo mộ.
Năm 2024, Tiết Thanh Minh năm 2024 bắt đầu vào ngày 4/4 dương lịch (tức 26/2 âm lịch). Do đó, Tết Thanh Minh năm 2024 rơi vào thứ Năm ngày 4/4 dương lịch.
Thanh minh gắn liền với tục tảo mộ, một phong tục phổ biến của người Việt khắp mọi miền đất nước. Phong tục tảo mộ xuất phát từ việc vào tiết Thanh minh thời tiết chuyển sang ấm dần, mưa nhiều hơn, cây cỏ tốt hơn trùm kín lên mộ, có thể làm mộ sụt lở nên cần phải cắt cỏ, bồi đắp mộ phần (nếu có sụt lún nứt...), quét dọn quang sạch rồi cắm hoa, thắp hương mộ phần.
Tết Thanh minh mang ý nghĩa quan trọng là dịp để mọi người báo hiếu, bày tỏ lòng thành kính đối với ông bà, tổ tiên. Dù đi làm xa thì vào ngày này cũng về tụ họp để tảo mộ, quây quần, làm mâm cúng tổ tiên tươm tất để thể hiện lòng thành kính với ông bà.
Ngoài ra, Tết Thanh minh còn dạy con cháu biết kính trọng, yêu thương, thể hiện lòng hiếu thảo đối với ông bà, cha mẹ khi còn sống, làm trọn đạo lý “uống nước nhớ nguồn” tốt đẹp mà tổ tiên đã dạy dỗ.
Vì thế, Tết Thanh minh là một phong tục truyền thống có tính nhân văn, nhắc nhở chúng ta sống hướng về cội nguồn, niệm tâm tri ân, tỏ lòng thành kính của mình đối với những người đi trước.
Tết Hàn thực
Theo nghĩa chữ Hán, "hàn" là lạnh, "thực" là ăn, "Tết Hàn thực" là tết ăn đồ lạnh. Phong tục cổ truyền này có nguồn gốc từ Trung Quốc theo một câu chuyện ly kỳ truyền tụng nhiều đời.
Vào ngày Tết Hàn thực, con cháu thường dâng lên ông bà tổ tiên món bánh trôi, bánh chay.
Chuyện kể rằng vào đời Xuân Thu (770 - 221), vua Tấn Văn Công nước Tấn gặp loạn nên phải bỏ nước lưu vong sống cảnh nay trú nước Tề, mai ở nước Sở.
Lúc ấy, vua Tấn Văn Công có bề tôi Giới Tử Thôi rất mực trung thành, cùng vào sinh ra tử nhiều lần. Về sau, Tấn Văn Công giành lại được ngôi vương, trở về làm vua nước Tấn, phong thưởng rất hậu cho những người có công, nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi.
Sau khi Giới Tử Thôi cùng mẹ trở về núi Điền Sơn ở ẩn, vua mới sực nhớ ra và gọi ra lĩnh thưởng, nhưng ông không chịu rời núi. Vua sai người đốt rừng muốn thúc ép bề tôi xuống núi nhưng Giới Tử Thôi cùng mẹ đều chết cháy. Hôm ấy là ngày 3/3 Âm lịch.
Vua quá đau lòng, nên lập miếu thờ và hạ lệnh phải kiêng đốt lửa 3 ngày (từ khoảng mùng 3 - 5/3 âm lịch hàng năm - sau này trở thành Tết Hàn thực (ăn đồ nguội đã nấu sẵn) của người Trung Quốc để tưởng nhớ công lao và ý chí kiên định của Giới Tử Thôi.
Mặc dù có nguồn gốc từ Trung Quốc cổ đại, nhưng Tết Hàn Thực của người Việt có ý nghĩa tưởng nhớ công ơn của cha mẹ, ông bà, tổ tiên đã khuất. Ở Việt Nam, Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3/3 Âm lịch. Người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường và dùng bánh trôi - bánh chay tượng trưng là những thức ăn nguội để cúng lễ và thưởng thức.
Do đó Tết Hàn thực ở Việt Nam còn gọi là Tết bánh trôi - bánh chay vì là món bánh được dùng nhiều nhất, làm bánh trước cúng, sau ăn và ngày càng có nhiều kiểu làm bánh trôi bánh chay đơn giản, đẹp mắt.
Năm 2024, lễ Hàn thực rơi vào thứ Năm, tức ngày 11/04/2024 dương lịch.
Vì lịch Âm và lịch Dương chệch nhau khoảng 1 tháng nên nhiều khi hai dịp lễ này diễn ra cùng lúc khiến nhiều người hiểu lầm Tết Hàn Thực và Tết Thanh Minh là một nhưng điều này là không chính xác.
Tiếp tục phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ở Cà Mau
(NSMT) - Sáng 13/8, UBND tỉnh Cà Mau tham dự trực tuyến Hội nghị toàn quốc về tổng kết đánh giá kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn I (từ năm 2021- 2025).
Người phụ nữ bị hành hung tại chung cư Sky Central: Khi mâu thuẫn trẻ con biến thành hành vi bạo lực nghiêm trọng
Tối 9/8, tại chung cư Sky Central (176 Định Công, phường Phương Liệt, quận Hoàng Mai, Hà Nội) đã xảy ra vụ việc gây rối trật tự công cộng về người đàn ông hành hung một người phụ nữ 28 tuổi ngay tại sảnh thang máy khiến nhiều người vô cùng bức xúc và phẩn nộ.
Cà Mau thúc đẩy kinh tế số trong doanh nghiệp
(NSMT) - Chiều 12/8, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Hội nghị thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Nhằm kết nối, chia sẻ dữ liệu với các cơ quan quản lý nhà nước, ngân hàng, doanh nghiệp qua các nền tảng số. Chủ trì Hội nghị, Phó chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau Nguyễn Minh Luân cùng với lãnh đạo sở, ngành và hơn 100 khách mời là doanh nghiệp trong toàn tỉnh.
Sạt lở taluy tại quán cà phê ở Đà Lạt: Hai du khách tử vong, mưa lớn gây ngập sâu nhiều khu vực
Chiều 12/8, tại một quán cà phê nằm trên sườn đồi ở phường Xuân Trường (TP Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng), trận mưa lớn kéo dài đã gây sạt lở taluy phía sau quán, vùi lấp hai du khách khiến cả hai tử vong tại chỗ.
Vĩnh Long lan tỏa thông điệp “1 tỷ bước chân tiến vào kỷ nguyên mới”
(NSMT) - Ủy ban nhân dân tỉnh Vĩnh Long vừa ban hành Kế hoạch Tổ chức hoạt động “Cùng Việt Nam tiến bước” trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long. Theo kế hoạch của UBND tỉnh Vĩnh Long, sự kiện diễn ra từ 6h00 đến 7h30, với điểm cầu chính tại số 88, đường Võ Văn Kiệt, khóm 3, phường Long Châu, TP Vĩnh Long.
Trường Chính trị TP Cần Thơ hướng tới trung tâm đào tạo, nghiên cứu hàng đầu vùng ĐBSCL
(NSMT) - Ngày 12/8, Đảng bộ Trường Chính trị TP Cần Thơ tổ chức Lễ ra mắt mô hình “Tư tưởng thông - Hành động thoáng - Đổi mới, sáng tạo hiệu quả” và ký kết hợp tác với Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự Thật - Chi nhánh Cần Thơ. Sự kiện đánh dấu bước đi mới trong định hướng xây dựng Trường trở thành trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nghiên cứu khoa học chất lượng cao của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Người dân được sử dụng ghế mát-xa miễn phí khi đến làm thủ tục hành chính
Người dân xã Liêu Tú (TP. Cần Thơ) được thư giãn miễn phí với ghế mát-xa, hỗ trợ làm hồ sơ tại nhà khi làm thủ tục hành chính.
Tin đọc nhiều
