Những quyển sách hay nhất của tác giả Tô Hoài

(NSMT) - Khi nhắc đến Tô Hoài thì không thể không nhắc đến những tác phẩm dưới đây. Những quyển sách trong hành trình 70 năm tuổi nghề của ông đã để lại nhiều câu chuyện và bài học thú vị cho nền văn học nước nhà.

Tô Hoài là một trong những tên tuổi lớn của văn học hiện đại Việt Nam. Với 94 năm tuổi đời và hơn 70 năm tuổi nghề cùng số lượng tác phẩm đồ sộ, gần 200 đầu sách trải rộng trên nhiều mảng đề tài, có thể nói, Tô Hoài là nhà văn của nhiều thời, nhiều tầng lớp, nhiều độ tuổi khác nhau, một tác giả có tầm ảnh hưởng lớn đến nền văn học nghệ thuật nước nhà.

Chiều chiều

Chiều chiều là câu chuyện kể ôn lại kỷ niệm của một con người đã đi dọc chiều dài lịch sử. Tô Hoài đưa chúng ta về một làng quê Bắc bộ với những câu chuyện từ “cải cách ruộng đất” rồi “sửa sai”, từ “thời bao cấp”, “làm hợp tác xã” đến “đổi mới sang kinh tế thị trường”… Cả một thời kỳ lịch sử đầy biến động hiện lên chân thực với bao số phận, bao cảm xúc buồn vui lẫn những điều oái ăm, ngang trái….

Đọc Chiều chiều, ta thấy Tô Hoài như chính lão Ngải kia – ngày ngày vẫn ngồi bên bụi tre lép, bên ấm nước chè vò, mắt nhìn xa xăm, nhớ chuyện cũ, người xưa mặc thế thái nhân tình đổi thay…

Quê người

Nhà văn Tô Hoài đã viết một bộ tiểu thuyết gồm ba tác phẩm: Quê người, Mười năm, Quê nhà. Mỗi tiểu thuyết, câu chuyện, hoàn cảnh và nhân vật đều khác nhau, nhưng tất cả được nối tiếp có hệ thống về các sự kiện lịch sử và xã hội của một vùng nhất định.

Câu chuyện về một địa phương, đấy là các làng mạc ở Hà Đông và Sơn Tây, vùng Tây Bắc thành phố Hà Nội xưa kia, nơi nhà văn Tô Hoài sinh ra và lớn lên. Ở cả ba tiểu thuyết trên đều in dấu vết những nhân vật trong đó có tác giả và gia đình, bè bạn ở sự việc, ở hoàn cảnh, ở những kỷ niệm hồi thơ ấu và đương thời. Bộ ba tiểu thuyết này đã được liệt kê trong danh sách các tác phẩm của Tô Hoài vinh dự được giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học đợt 1 (1996).

Tiểu thuyết Quê người (viết 1941) cũng một khung cảnh ấy, những vùng Hà Nội đã bị chiếm đóng. Cảnh điêu linh và khốn cùng diễn ra, biết bao nhiêu người đã phải tha hương. Đi phu, đi làm đường, vào Nam, sang Tân Đảo và các thuộc địa Pháp ở ngoài châu Đại Dương, làm cu li đồn điền. Trong cảnh khốn đốn, phải đi “đất khách quê người”. Tiểu thuyết Quê người đã được tác giả viết trước nhất, cách đây nửa thế kỷ, từ khi nhà văn Tô Hoài mới bắt đầu cầm bút. Điều đó chứng tỏ đề tài của vấn đề đã nung nấu lâu dài trong tâm tư và tình cảm tác giả theo bước với sự phát triển của số phận cuộc sống và lịch sử.

101 truyện ngày xưa

101 truyện ngày xưa là những chuyện cổ tích của dân tộc Kinh và các dân tộc khác trên đất nước Việt Nam được nhà văn Tô Hoài viết lại với văn phong dành cho các em thiếu nhi. Tập truyện xưa huyền ảo, thấm đậm âm hưởng của thời xưa nhưng đến hôm nay vẫn chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc.

“Chuyện cổ tích không biết có từ đời nào. Tưởng đoán không ngoa là những của báu khảo cổ trên mặt đất này đã ra đời cùng lúc với tiếng nói con người”.

“Nghe cổ tích, ngắm cổ tích, thấy được và cắt nghĩa được tất cả cơn cớ ta tồn tại, ta sinh sôi. Mỗi câu chuyện, mỗi nhân vật hoang đường đến đâu đều thấm đượm ý nghĩa đời người, con người nỗi niềm than thở hay ngàn vạn ước mong đều vẫn nảy nở từ trong tấm lòng nhân nghĩa và đức tính lam làm cùng với nụ cười thật hóm, thật duyên và phóng khoáng mọi nhẽ. Cái cười, rừng cười trong cổ tích Việt Nam sâu xa lòng tin và nghị lực”.

Mười năm

Tiểu thuyết Mười năm kể về cuộc sống ở một làng thợ dệt từ thời kỳ Mặt trận Bình dân (1936 – 1939) đến sau ngày tổng khởi nghĩa tháng 8/1945. Cái làng quê ấy có vẻ là vùng Nghĩa Đô – Nghĩa Tân thuộc tỉnh Hà Đông cũ, quê hương của nhà văn.

Những người thợ dệt vải dệt lụa sôi nổi tham gia hội Ái Hữu hội Tương Tế, tuyên truyền về Mặt trận Bình dân bên Pháp, mượn thời cơ thuận lợi để vận động dân làng đấu tranh với chính quyền thực dân. Phong trào tạm lắng và chịu nhiều tổn thất trong nạn đói 1945 do phát xít Nhật gây ra, rồi lại bùng lên thành cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền, thường gọi là Cách mạng tháng 8/1945, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Tiểu thuyết khép lại khi Trung, một chiến sĩ cách mạng lên đường tham gia đoàn quân vệ quốc kháng chiến ở Nam bộ, chống thực dân Pháp quay trở lại miền Nam.